ಬಾಲ್ಯ ವಿವಾಹ

ಯಾವುದೇ ವಿವಾಹವು ಕಾನೂನಿನಡಿ ಬಾಲ್ಯ ವಿವಾಹವೆಂದು ಪರಿಗಣಿಸಬೇಕಾದಲ್ಲಿ:

  • ಮದುವೆಯಾಗುವ ಇಬ್ಬರೂ ಅಪ್ರಾಪ್ತ ವಯಸ್ಸಿನವರಾಗಿರಬೇಕು, ಅಥವಾ
  • ಮದುವೆಯಾಗುವ ಕನಿಷ್ಠ ಒಬ್ಬರು ಅಪ್ರಾಪ್ತ ವಯಸ್ಸಿನವರಾಗಿರಬೇಕು.

ಕಾನೂನಿನಡಿ ಮಹಿಳೆಯರ ಮದುವೆಯ ವಯಸ್ಸು ೧೮, ಹಾಗು ಪುರುಷರದು ೨೧ ಆಗಿದೆ.

ಮುಸ್ಲಿಂ ವೈಯಕ್ತಿಕ ಕಾನೂನಿನ ಪ್ರಕಾರ ಪ್ರೌಢಾವಸ್ಥೆಯೇ (೧೫ ವರ್ಷಗಳು) ಮದುವೆಯ ವಯಸ್ಸು ಎಂದು ಪರಿಗಣಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ. ಹೀಗಾಗಿ, ನೀವು ೧೮/೨೧ ವರ್ಷಗಳ ಕೆಳಗಿದ್ದು, ಮದುವೆಯಾದರೆ, ನಿಮ್ಮ ಮದುವೆ ಅಕ್ರಮವಲ್ಲ. ಆದಾಗ್ಯೂ, ಬಾಲ್ಯ ವಿವಾಹ ಕಾನೂನಿನಡಿ, ಬೇಕಾದಲ್ಲಿ ನೀವು ನಿಮ್ಮ ಮದುವೆಯನ್ನು ರದ್ದುಗೊಳಿಸಬಹುದು.

ಬಾಲ್ಯ ವಿವಾಹದ ನಿಷೇಧ

ಬಾಲ್ಯ ವಿವಾಹಗಳು ಭಾರತದಲ್ಲಿ ಸಾವಿರಾರು ವರ್ಷಗಳಿಂದ ನಡೆಯುತ್ತಾ ಬಂದಿವೆ. ಈ ಸಾಮಾಜಿಕ ಸಮಸ್ಯೆಯನ್ನು ಪರಿಹರಿಸಲು ನಮ್ಮ ಕಾನೂನು ಬಾಲ್ಯ ವಿವಾಹ ನೆರವೇರಿಸುವುದನ್ನು

ನಿಷೇಧಿಸಿದೆ ಹಾಗು ಇಂತಹ ವಿವಾಹಗಳ ನಿರ್ವಹಣೆಯಲ್ಲಿ ತೊಡಗಿದವರಿಗೆ ಶಿಕ್ಷೆಯನ್ನು ವಿಧಿಸುತ್ತದೆ.

ಆದಾಗ್ಯೂ, ಅಪ್ರಾಪ್ತವಯಸ್ಕರು ಮದುವೆಯಾದಲ್ಲಿ ಕಾನೂನಿನಡಿ ಅದು ಅಮಾನ್ಯವಲ್ಲ. ಆದ ಮದುವೆಯನ್ನು ಮುಂದುವರಿಸಬೇಕೋ ಅಥವಾ ರದ್ದುಪಡಿಸಬೇಕೋ ಎಂಬ ನಿರ್ಧಾರ ಆ ಸಂಬಂಧಪಟ್ಟ ಮಕ್ಕಳದ್ದು.

ಭಾರತದ ಕೆಲವು ವೈಯಕ್ತಿಕ ಕಾನೂನುಗಳಡಿ (ಬೇರೆ ಬೇರೆ ಧರ್ಮಗಳ ಮದುವೆ, ವಿಚ್ಛೇದನ, ಇತ್ಯಾದಿ ವಿಷಯಗಳನ್ನು ನಿರ್ವಹಿಸುವ ಧಾರ್ಮಿಕ ಕಾನೂನುಗಳು), ಮಕ್ಕಳು ಪ್ರೌಢಾವಸ್ಥೆ ಮುಟ್ಟಿದ ಮೇಲೆ ವಿವಾಹದ ಅವಕಾಶವಿದೆ. ಇದು ಹೆಣ್ಣು ಮಕ್ಕಳು ೧೮ ಮುಟ್ಟುವ ಮುನ್ನ ಹಾಗು ಗಂಡು ಮಕ್ಕಳು ೨೧ ಮುಟ್ಟುವ ಮುನ್ನ ಸಂಭವವಿದೆ. ಹಲವಾರು ಪ್ರಕರಣಗಳಲ್ಲಿ ನಮ್ಮ ನ್ಯಾಯಾಲಯಗಳು ಇಂತಹ ಮದುವೆಗಳು ಅಮಾನ್ಯವಲ್ಲ ಎಂದು ತೀರ್ಪುಗಳನ್ನು ನೀಡಿವೆ. ಆದಾಗ್ಯೂ, ಸಂಬಂಧಪಟ್ಟ ಮಕ್ಕಳು ತಮ್ಮ ಮದುವೆಗಳನ್ನು ಬಾಲ್ಯ ವಿವಾಹ ಕಾನೂನಿನಡಿ ರದ್ದುಗೊಳಿಸುವ ಹಕ್ಕನ್ನು ಹೊಂದಿರುತ್ತಾರೆ.

ಹೀಗಿದ್ದರೂ ಕೂಡ, ಕೆಲವು ಸಂದರ್ಭಗಳಲ್ಲಿ, ಕೆಲವು ಬಾಲ್ಯ ವಿವಾಹಗಳು ಸಂಪೂರ್ಣವಾಗಿ ಅಮಾನ್ಯ ಎಂದು ನಮ್ಮ ಕಾನೂನು ಪರಿಗಣಿಸುತ್ತದೆ.

ಅಕ್ರಮವಾದ ಕ್ರಿಶ್ಚಿಯನ್ ಮದುವೆಗಳು ಯಾವುವು?

ಅಕ್ರಮ ಮದುವೆಗಳು ಕೆಲವು ಷರತ್ತುಗಳನ್ನು ಪಾಲಿಸದೆ ನಡೆದಿರುತ್ತವೆ. ಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿ, ಇಂತಹ ಮದುವೆಗಳು, ಶುರುವಿನಿಂದ ಅಮಾನ್ಯವೆಂದು ಪರಿಗಣಿಸಲಾಗುತ್ತವೆ. ಆದರೆ, ಕಾನೂನಿನ ಪ್ರಕಾರ ಮದುವೆಗಳಲ್ಲಿ ಅಕ್ರಮಗಳಿದ್ದಲ್ಲಿ ಅವುಗಳನ್ನು ಸುಧಾರಿಸಬಹುದಾಗಿದೆಯೋ ವಿನಃ, ಇಂತಹ ಮದುವೆಗಳು ಅಮಾನ್ಯವಾಗುವುದಿಲ್ಲ. ಮದುವೆಗಳು ಅಕ್ರಮವಾಗುವ ಕೆಲವು ಕಾರಣಗಳನ್ನು ಕೆಳಗೆ ಕೊಡಲಾಗಿವೆ. ದೋಷಗಳು ಇವುಗಳಲ್ಲಿ ಇರಬಹುದು:

  • ಮದುವೆಯಾಗ ಬಯಸುವ ವ್ಯಕ್ತಿಗಳ ನಿವಾಸ ಸ್ಥಾನದ ಕುರಿತ ಹೇಳಿಕೆಯಲ್ಲಿ
  • ಕಾನೂನಿನ ಪ್ರಕಾರ ಮದುವೆಗೆ ಯಾರ ಒಪ್ಪಿಗೆ ಬೇಕಾಗಿದೆಯೋ, ಆ ವ್ಯಕ್ತಿಯು ಒಪ್ಪಿಗೆ ಕೊಟ್ಟ ರೀತಿಯಲ್ಲಿ
  • ಮದುವೆಯ ಸೂಚನೆಯಲ್ಲಿ
  • ಮದುವೆಯ ಪ್ರಮಾಣಪತ್ರದಲ್ಲಿ
  • ಮಾಡುವೆ ನಡೆದ ಸ್ಥಳ ಮತ್ತು ಸಮಯದಲ್ಲಿ
  • ಮದುವೆಯ ನೋಂದಣಿಯಲ್ಲಿ

ಬಾಲ್ಯ ವಿವಾಹವನ್ನು ನೆರವೇರಿಸುವುದು

ಬಾಲ್ಯ ವಿವಾಹವನ್ನು ನೆರವೇರಿಸುವುದು ಶಿಕ್ಷಾರ್ಹ ಅಪರಾಧವಾಗಿದೆ.

ವಿವಾಹವನ್ನು ನೆರವೇರಿಸುವುದು: ಯಾರಾದರೂ ಬಾಲ್ಯ ವಿವಾಹವನ್ನು ನೆರವೇರಿಸಿದಲ್ಲಿ, ಅಥವಾ ನೆರವೇರಿಸುವುದಕ್ಕೆ ಸಹಾಯ ಮಾಡಿದಲ್ಲಿ, ಅವರುಗಳು ಅಪರಾಧಿಗಳಾಗುತ್ತಾರೆ.

ಪಾಲಕರು/ಪೋಷಕರು ಬಾಲ್ಯ ವಿವಾಹ ನೆರವೇರಿಸಿದಾಗ: ಯಾವ ತಂದೆ-ತಾಯಿ/ಪಾಲಕರು/ಪೋಷಕರು/ಮಗುವಿನ ರಕ್ಷಣೆಯ ಜವಾಬ್ದಾರರು ಬಾಲ್ಯ ವಿವಾಹದಲ್ಲಿ ಭಾಗವಹಿಸುವುದಾಗಲಿ, ಅಥವಾ ಬಾಲ್ಯ ವಿವಾಹದ ಪ್ರಚಾರದಲ್ಲಾಗಲಿ ತೊಡಗುತ್ತಾರೋ, ಅವರು ಅಪರಾಧಿಗಳಾಗುತ್ತಾರೆ. ಬಾಲ್ಯ ವಿವಾಹ ಸಮಾರಂಭದಲ್ಲಿ ಪಾಲ್ಗೊಳ್ಳುವುದು ಹಾಗು ಭಾಗವಹಿಸುವುದೂ ಕೂಡ ಅಪರಾಧ.

ಯಾರಾದರೂ ಈ ಅಪರಾಧಗಳಿಗೆ ಹೊಣೆ ಎಂದು ಸಾಬೀತಾದಲ್ಲಿ ಅವರಿಗೆ ೨ ವರ್ಷಗಳ ಕಠಿಣ ಸೆರೆವಾಸದ ಜೊತೆಗೆ ೧ ಲಕ್ಷ ರೂಪಾಯಿಗಳ ದಂಡ ವಿಧಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ.

ಈ ಕಾನೂನಿನಡಿಯ ಎಲ್ಲ ಅಪರಾಧಗಳು ಸಂಜ್ನ್ಯೆಯ (cognisable) ಹಾಗು ಜಾಮೀನು-ರಹಿತ (non-bailable) ವಾಗಿವೆ. ಅಂದರೆ, ಪೊಲೀಸರು ನಿಮ್ಮನ್ನು ವಾರೆಂಟ್ ಇಲ್ಲದೆ ಬಂಧಿಸಬಹುದು, ಮತ್ತು ಬಂಧನದ ನಂತರ ಜಾಮೀನು ಸಿಗುವುದು ನಿಮ್ಮ ಹಕ್ಕಾಗಿರುವುದಿಲ್ಲ.

ಕ್ರಿಶ್ಚಿಯನ್ ಕಾನೂನಿನ ಪ್ರಕಾರ ಮದುವೆಯಾಗುವ ಬೇರೆ-ಬೇರೆ ಕಾರ್ಯವಿಧಾನಗಳಾವುವು?

ವಿವಾಹ ಕಾರ್ಯವಿಧಾನವು ಯಾರು ಸಮಾರಂಭವನ್ನು ನೆರವೇರಿಸುತ್ತಿದ್ದಾರೆ ಎಂಬುದರ ಮೇಲೆ ನಿರ್ಭರಿಸುತ್ತದೆ. ಮದುವೆಯು ಯಾವುದೇ ಒಂದು ಪಂಗಡದ ಚರ್ಚಿನ ನಿಯಮಗಳನುಸಾರ ನಡೆಯುತ್ತಿದ್ದರೆ, ಕಾನೂನು ವಿವಾಹ ಕಾರ್ಯವಿಧಾನಗಳ ವಿವರಗಳನ್ನು ನೀಡುವುದಿಲ್ಲ. ಆದರೆ, ಕ್ರಿಶ್ಚಿಯನ್ ವಿವಾಹ ಕಾನೂನಿನಡಿ ನೇಮಕಗೊಂಡ ವಿವಾಹ ಕುಲಸಚಿವರು, ಅಥವಾ ಇನ್ನಿತರ ಪ್ರಮಾಣೀಕೃತ ಧರ್ಮ ಸಚಿವರು ಮದುವೆಯನ್ನು ನೆರವೇರಿಸುತ್ತಿದ್ದಲ್ಲಿ, ಆ ಕಾಯಿದೆಯಡಿಯ ಕಾರ್ಯವಿಧಾನವನ್ನು ಪಾಲಿಸಬೇಕಾಗುತ್ತದೆ.

ಪೋಷಕರ ಜವಾಬ್ದಾರಿ

ಬಹಳಷ್ಟು ಅಪರಾಧಗಳಲ್ಲಿ, ಆರೋಪಿಗಳ ಅಪರಾಧವನ್ನು ಸಾಬೀತುಪಡಿಸುವ ಜವಾಬ್ದಾರಿ ಸರ್ಕಾರಿ ಅಭಿಯೋಜಕರದ್ದಾಗಿರುತ್ತದೆ. ಆದರೆ, ಈ ಕಾನೂನು, ಬಾಲ್ಯ ವಿವಾಹ ನೆರವೇರಿದ್ದರೆ, ಆ ಮಕ್ಕಳ ಪಾಲಕ-ಪೋಷಕರೇ ಈ ವಿವಾಹವನ್ನು ತಡೆಯಲು ವಿಫಲರಾಗಿದ್ದಾರೆ ಎಂದು ಊಹಿಸುತ್ತದೆ.

ಇಲ್ಲಿ ಗಮನಿಸಬೇಕಾದ ವಿಷಯವೆಂದರೆ, ಈ ಕಾನೂನಿನಡಿ ಮಹಿಳೆಯರಿಗೆ ಕೇವಲ ದಂಡ ವಿಧಿಸಬಹುದೇ ವಿನಃ ಅವರನ್ನು ಜೈಲಿನಲ್ಲಿ ಬಂಧಿಸಲು ಅನುಮತಿ ಇಲ್ಲ.

ಪರವಾನಗಿ ಪಡೆದ ಧರ್ಮ ಸಚಿವರು ನೆರವೇರಿಸುವ ಮದುವೆಯ ಕಾರ್ಯವಿಧಾನವೇನು?

ಪರವಾನಗಿ ಪಡೆದ ಧರ್ಮ ಸಚಿವರು ನೆರವೇರಿಸುವ ಕ್ರಿಶ್ಚಿಯನ್ ವಿವಾಹವನ್ನು ಕೆಳಗಿನ ನಾಲ್ಕು ಹಂತಗಳಲ್ಲಿ ವಿಭಜಿಸಲಾಗಿದೆ:

ಹಂತ ೧: ಪೂರ್ವಭಾವಿ ಸೂಚನೆಯನ್ನು ಹೊರಡಿಸುವುದು:

ಪರವಾನಗಿ ಪಡೆದ ಧರ್ಮ ಸಚಿವರು ವಿವಾಹವನ್ನು ನೆರವೇರಿಸಬೇಕು ಎಂದಲ್ಲಿ, ದಂಪತಿಗಳಲ್ಲಿ ಒಬ್ಬರು ಖುದ್ದಾಗಿ ಆ ಸಚಿವರಿಗೆ ವಿವಾಹ ಉದ್ದೇಶದ ಸೂಚನೆ ನೀಡಬೇಕು. ಆ ಸೂಚನೆಯಲ್ಲಿ ಕೆಳಕಂಡ ಮಾಹಿತಿ ಇರಬೇಕು:

  • ದಂಪತಿಗಳಿಬ್ಬರ ಹೆಸರು, ಅಡ್ಡ ಹೆಸರು, ವೃತ್ತಿ, ಅಥವಾ ಆರ್ಥಿಕ ಸ್ಥಿತಿ
  • ಇಬ್ಬರ ಪ್ರಸ್ತುತ ವಿಳಾಸ
  • ಈ ವಿಳಾಸದಲ್ಲಿ ವಾಸ ಮಾಡುತ್ತಿರುವ ಅವಧಿ. ಒಂದು ತಿಂಗಳಿಗಿಂತ ಹೆಚ್ಚು ಈ ವಿಳಾಸದಲ್ಲಿ ವಾಸಿಸಿದ್ದರೆ, ಅದನ್ನು ಸೂಚನೆಯಲ್ಲಿ ತಿಳಿಸಬೇಕಾಗುತ್ತದೆ.
  • ಮದುವೆಯ ಸ್ಥಳ – ಚರ್ಚು ಅಥವಾ ವೈಯಕ್ತಿಕ ನಿವಾಸ

 

Notice Marriage Registrar

ಇದಾದಮೇಲೆ ಧರ್ಮ ಸಚಿವರು ಈ ಸೂಚನೆಯನ್ನು ಚರ್ಚಿನ ಆವರಣದ, ಎಲ್ಲರಿಗೂ ಕಾಣುವಂತಹ/ಸಾರ್ವಜನಿಕ ಭಾಗದಲ್ಲಿ ಲಗತ್ತಿಸುತ್ತಾರೆ. ಒಂದು ವೇಳೆ ಮದುವೆಯು ವೈಯಕ್ತಿಕ ನಿವಾಸದಲ್ಲಿ ಜರುಗಲಿದ್ದರೆ, ಸಂಬಂಧಪಟ್ಟ ಜಿಲ್ಲಾ ವಿವಾಹ ಕುಲಪತಿಗಳಿಗೆ ಆ ಸೂಚನೆಯನ್ನು ಕಳುಹಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ, ಹಾಗು ವಿವಾಹ ಕುಲಪತಿಗಳ ಕಚೇರಿಯ ಆವರಣದಲ್ಲಿ, ಎಲ್ಲರಿಗೂ ಕಾಣುವಂತಹ ಸಾರ್ವಜನಿಕ ಸ್ಥಳದಲ್ಲಿ ಆ ಸೂಚನೆಯನ್ನು ಪ್ರದರ್ಶಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ. ಒಂದು ವೇಳೆ ಧರ್ಮ ಸಚಿವರು ಮದುವೆಯನ್ನು ನೆರವೇರಿಸಲು ನಿರಾಕರಿಸಿದರೆ, ಬೇರೋರ್ವ ಸಚಿವರಿಗೆ ವಿವಾಹ ಸೂಚನೆಯನ್ನು ಕಳಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ, ಅಥವಾ, ವಿವಾಹ ಆಗಬಯಸುವ ದಂಪತಿಗಳಿಗೆ ಮರಳಿ ಕಳಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ.

ಹಂತ ೨: ಸೂಚನಾ ರಶೀದಿ ಪಡೆದ ಪ್ರಮಾಣಪತ್ರ ನೀಡುವುದು:

ವಿವಾಹ ಸೂಚನೆ ಕೊಟ್ಟು ಕನಿಷ್ಟ ೪ ದಿನಗಳ ಬಳಿಕ, ಮದುವೆಯಾಗ ಬಯಸುವ ದಂಪತಿಗಳಲ್ಲಿ ಒಬ್ಬರು, ವಿವಾಹದಲ್ಲಿ ಯಾವ ರೀತಿಯ ಕಾನೂನಾತ್ಮಕ ಸಮಸ್ಯೆಗಳೂ ಇಲ್ಲವೆಂದು, ಧರ್ಮ ಸಚಿವರಲ್ಲಿ ಧೃಢೀಕರಣ ಪತ್ರ ಸಲ್ಲಿಸಬೇಕು. ದಂಪತಿಗಳಲ್ಲಿ ಒಬ್ಬರು ಅಲ್ಪವಯಸ್ಕರಾಗಿದ್ದರೆ, ಅಗತ್ಯವಾದ ಕ್ರಮಗಳನ್ನು ತೆಗೆದುಕೊಂಡಾಗಿದೆ ಎಂದು ಸಚಿವರಲ್ಲಿ ಧೃಢೀಕರಣ ಪತ್ರ ಸಲ್ಲಿಸಬೇಕು.

ಹಂತ ೩: ಮದುವೆಯ ಆಚರಣೆ:

ಇಂತಹ ಧೃಢೀಕರಣ ಪತ್ರಗಳನ್ನು ಸಲ್ಲಿಸಿದ ಬಳಿಕ, ಧರ್ಮ ಸಚಿವರು ಒಂದು ಪ್ರಮಾಣ ಪತ್ರವನ್ನು ನೀಡುತ್ತಾರೆ. ಇದಾದ ಎರಡು ತಿಂಗಳೊಳಗೆ ಸಚಿವರು ದಂಪತಿಗಳ ಮದುವೆ ನೆರವೇರಿಸಬೇಕು. ಧರ್ಮ ಸಚಿವರಲ್ಲದೆ, ಇಬ್ಬರು ಸಾಕ್ಷಿದಾರರು ಮಾಡುವೆ ಸಮಾರಂಭದಲ್ಲಿ ಪಾಲ್ಗೊಳ್ಳಬೇಕು. ಒಂದು ವೇಳೆ ಪ್ರಮಾಣ ಪತ್ರ ಪಡೆದು ಎರಡು ತಿಂಗಳುಗಳಾಗಿಹೋಗಿದ್ದರೆ, ಈ ಸಂಪೂರ್ಣ ಪ್ರಕ್ರಿಯೆ ಮೊದಲಿನಿಂದ ಪುನಃ ಆರಂಭಿಸಬೇಕಾಗುತ್ತದೆ.

ಹಂತ ೪: ಮದುವೆಯ ನೋಂದಣಿ:

ಮದುವೆ ನಡೆದ ಮೇಲೆ ಅದರ ವಿವರಗಳನ್ನು ಧರ್ಮ ಸಚಿವರು ದಾಖಲಾ ಪುಸ್ತಕದಲ್ಲಿ ನಮೂದಿಸಬೇಕಾಗುತ್ತದೆ. ಈ ದಾಖಲೆಗೆ ಆ ಸಚಿವರು, ನವ ದಂಪತಿಗಳು, ಹಾಗು ಮದುವೆ ಸಮಾರಂಭದಲ್ಲಿ ಹಾಜರಿರುವ ಇಬ್ಬರು ಸಾಕ್ಷಿದಾರರು ಸಹಿ ಹಾಕಬೇಕು.

ವಿವಾಹ ದಾಖಲಾ ಪುಸ್ತಕದಲ್ಲಿನ ಈ ನೋಂದಣಿಯ ಪ್ರಮಾಣೀಕೃತ ಪ್ರತಿಯ ಮೇಲೆ, ಯಾವ ಅಧಿಕಾರಿಗಳ ಅಧೀನದಲ್ಲಿ ಈ ದಾಖಲಾ ಪುಸ್ತಕ ಇರುತ್ತದೆಯೋ, ಅವರ ಸಹಿ ಬೇಕಾಗುತ್ತದೆ. ಆ ಸಹಿಯಾದ ಬಳಿಕ, ದಂಪತಿಗಳು ಕಾನೂನುಬದ್ಧವಾಗಿ ಮದುವೆಯಾಗಿದ್ದಾರೆ ಎಂಬ ಪುರಾವೆಯಾಗುತ್ತದೆ ಈ ಪ್ರಮಾಣೀಕೃತ ಪತ್ರ.

 

ಬಾಲ್ಯ ವಿವಾಹವನ್ನು ರದ್ದುಗೊಳಿಸುವುದು

ಬಾಲ್ಯ ವಿವಾಹ ನೆರವೇರಿದ್ದಲ್ಲಿ, ವಿವಾಹದ ಸಮಯದಲ್ಲಿ ಯಾರು ಅಪ್ರಾಪ್ತ ವಯಸ್ಸಿನವರಾಗಿದ್ದರೋ, ಅವರಿಗೆ ಆ ವಿವಾಹವನ್ನು ರದ್ದುಗೊಳಿಸುವ ಆಯ್ಕೆ ಇರುತ್ತದೆ. ಆ ಬಾಲ್ಯ ವಿವಾಹವನ್ನು ಈ ಕೆಳಕಂಡ ರೀತಿಗಳಲ್ಲಿ ರದ್ದುಗೊಳಿಸಬಹುದು:

ಪ್ರಕರಣವನ್ನು ಎಲ್ಲಿ ದಾಖಲಿಸಬೇಕು?

ಬಾಲ್ಯ ವಿವಾಹವನ್ನು ರದ್ದುಗೊಳಿಸಿ ಎಂಬ ಮನವಿಯನ್ನು ಜಿಲ್ಲಾ ನ್ಯಾಯಾಲಯದಲ್ಲಿ ಸಲ್ಲಿಸಬೇಕು.

ಪ್ರಕರಣವನ್ನು ಯಾರು ದಾಖಲಿಸಬೇಕು?

ಮನವಿದಾರರು ಅಪ್ರಾಪ್ತ ವಯಸ್ಕರಾಗಿದ್ದರೆ ಅರ್ಜಿಯನ್ನು ಅವರ ಪೋಷಕರು ಅಥವಾ ಹಿತೈಷಿಗಳಿಂದ ಸಲ್ಲಿಸಬೇಕು. ಇವರು ಬಾಲ್ಯ ವಿವಾಹ ನಿಷೇಧಾಧಿಕಾರಿಗಳೊಡನೆ ಈ ಅರ್ಜಿಯನ್ನು ಸಲ್ಲಿಸಬೇಕಾಗುತ್ತದೆ.

ಪ್ರಕರಣವನ್ನು ಯಾವಾಗ ದಾಖಲಿಸಬಹುದು?

ಈ ಅರ್ಜಿಯನ್ನು ಸಲ್ಲಿಸಲು ಕಾನೂನಿನಡಿ ನಿರ್ದಿಷ್ಟವಾದ ಸಮಯದ ಮಿತಿಯಿದೆ. ಸಂಬಂಧಪಟ್ಟ ಅಪ್ರಾಪ್ತ ವಯಸ್ಕರು ಪ್ರಾಪ್ತ ವಯಸ್ಕರಾದ ಬಳಿಕ ೨ ವರ್ಷಗಳವರೆಗೆ ಮಾತ್ರ ಈ ಅರ್ಜಿಯನ್ನು ಸಲ್ಲಿಸಬಹುದು. ಅಂದರೆ, ಹುಡುಗಿಯರು, ಅವರ ಬಾಲ್ಯ ವಿವಾಹ ರದ್ದು ಪಡಿಸಲು ಮನವಿಯನ್ನು ೨೦ ವರ್ಷದೊಳಗೆ, ಹಾಗು ಹುಡುಗರು ೨೩ ವರ್ಷದೊಳಗೆ ಮಾತ್ರ ಸಲ್ಲಿಸಬಹುದಾಗಿದೆ.

ನ್ಯಾಯಾಲಯವು ಏನು ಮಾಡುತ್ತದೆ?

ಬಾಲ್ಯ ವಿವಾಹವು ರದ್ದುಗೊಂಡಾಗ, ವಿವಾಹದ ಸಮಯದಲ್ಲಿ ವಿನಿಮಯಗೊಂಡ ಎಲ್ಲ ಬೆಲೆಬಾಳುವ ವಸ್ತುಗಳು, ಹಣ, ಆಭರಣಗಳು, ಹಾಗು ಇತರೆ ಉಡುಗೊರೆಗಳನ್ನು ಪರಸ್ಪರ ಹಿಂತಿರುಗಿಸಿ ಎಂದು ಜಿಲ್ಲಾ ನ್ಯಾಯಾಲಯವು ಆದೇಶಿಸುತ್ತದೆ. ಉಡುಗೊರೆಗಳನ್ನು ಹಿಂತಿರುಗಿಸಲಾರದಂತಿದ್ದಲ್ಲಿ, ಅವುಗಳ ಮೌಲ್ಯದ ಹಣದ ಮೊತ್ತವನ್ನು ಹಿಂತಿರುಗಿಸುವುದಾಗಿ ನ್ಯಾಯಾಲಯವು ಆದೇಶಿಸುತ್ತದೆ.

ವಿವಾಹ ಕುಲಸಚಿವರಿಂದ ಮದುವೆ ನೆರವೇರಿಸುವ ಕಾರ್ಯವಿಧಾನವೇನು?

ವಿವಾಹ ಕುಲಸಚಿವರಿಂದ ನೆರವೇರುವ ಮದುವೆ ೪ ಹಂತಗಳಲ್ಲಿ ನಡೆಯುತ್ತದೆ:

ಹಂತ ೧: ಪೂರ್ವಭಾವಿ ಸೂಚನೆಯನ್ನು ಹೊರಡಿಸುವುದು:

ದಂಪತಿಗಳಿಬ್ಬರು ವಿವಾಹ ಕುಲಸಚಿವರ ನೇತೃತ್ವದಲ್ಲಿ ಮದುವೆಯಾಗಬೇಕೆಂದರೆ, ಅವರಲ್ಲಿ ಒಬ್ಬರು ಖುದ್ದಾಗಿ ಅವರು ವಾಸಿಸುವ ಜಿಲ್ಲೆಯ ವಿವಾಹ ಕುಲಸಚಿವರಿಗೆ ವಿವಾಹ ಉದ್ದೇಶದ ಸೂಚನೆ ನೀಡಬೇಕು. ದಂಪತಿಗಳಿಬ್ಬರೂ ಬೇರೆ ಬೇರೆ ಜಿಲ್ಲೆಗಳಲ್ಲಿ ವಾಸ ಮಾಡುತ್ತಿದ್ದರೆ, ಆ ಎರಡೂ ಜಿಲ್ಲೆಗಳ ಕುಲಸಚಿವರಿಗೆ ಸೂಚನೆಯನ್ನು ನೀಡಬೇಕಾಗುತ್ತದೆ. ಈ ಸೂಚನೆಯು ನಿಗದಿತ ಸ್ವರೂಪದಲ್ಲಿದ್ದು, ಅದರಲ್ಲಿ ವಿವಾಹದ ಉದ್ದೇಶ ತಿಳಿಸಲಾಗಿರಬೇಕಾಗುತ್ತದೆ, ಹಾಗು ಕೆಳಗಿನ ವಿವರಗಳನ್ನು ಹೊಂದಿರಬೇಕಾಗುತ್ತದೆ:

  • ೧. ದಂಪತಿಗಳ ಹೆಸರು, ಅಡ್ಡ ಹೆಸರು, ಹಾಗು ವೃತ್ತಿ
  • ೨. ಅವರ ಪ್ರಸ್ತುತ ವಿಳಾಸ
  • ೩. ಈ ವಿಳಾಸದಲ್ಲಿ ವಾಸಿಸಿದ್ದ ಸಮಯಾವಧಿ. ಒಂದು ತಿಂಗಳಿಗಿಂತ ಹೆಚ್ಚು ಈ ವಿಳಾಸದಲ್ಲಿ ವಾಸಿಸಿದ್ದರೆ, ಅದನ್ನು ಸೂಚನೆಯಲ್ಲಿ ತಿಳಿಸಬೇಕಾಗುತ್ತದೆ.
  • ೪. ಮದುವೆ ನಡೆಯುವ ಸ್ಥಳ.

ಕೆಳಗೆ ಸೂಚನೆಯ ನಮೂನೆ ನೀಡಲಾಗಿದೆ:

Notice Marriage Registrar

ಈ ಸೂಚನೆಯನ್ನು ವಿವಾಹ ಕುಲಸಚಿವರು ತಮ್ಮ ಕಚೇರಿಯಲ್ಲಿನ ಸಾರ್ವಜನಿಕ ಸ್ಥಳದಲ್ಲಿ ಲಗತ್ತಿಸುತ್ತಾರೆ, ಮತ್ತು ವಿವಾಹ ಸೂಚನಾ ಪುಸ್ತಕದಲ್ಲಿ ನೋಂದಾಯಿಸುತ್ತಾರೆ.

ಹಂತ ೨: ಸೂಚನಾ ರಶೀದಿ ಪಡೆದ ಪ್ರಮಾಣಪತ್ರ ನೀಡುವುದು:

ಕುಲಸಚಿವರಿಗೆ ವಿವಾಹ ಸೂಚನೆ ಕೊಟ್ಟು ಕನಿಷ್ಟ ೪ ದಿನಗಳ ಬಳಿಕ, ಮದುವೆಯಾಗ ಬಯಸುವ ದಂಪತಿಗಳಲ್ಲಿ ಒಬ್ಬರು, ವಿವಾಹದಲ್ಲಿ ಯಾವ ರೀತಿಯ ಕಾನೂನಾತ್ಮಕ ಸಮಸ್ಯೆಗಳೂ ಇಲ್ಲ, ಮತ್ತು ಅವರು ವಿವಾಹ ಕುಲಸಚಿವರ ಅಧಿಕಾರದ ವ್ಯಾಪ್ತಿಯಲ್ಲಿ ಬರುವ ಜಿಲ್ಲೆಯಲ್ಲಿಯೇ ವಾಸಿಸುತ್ತಿದ್ದಾರೆ ಎಂದು ಕುಲಸಚಿವರಿಗೆ ಪ್ರಮಾಣ ವಚನ ನೀಡಬೇಕು. ದಂಪತಿಗಳಲ್ಲಿ ಒಬ್ಬರು ಅಲ್ಪವಯಸ್ಕರಾಗಿದ್ದರೆ, ಅಗತ್ಯವಾದ ಕ್ರಮಗಳನ್ನು ತೆಗೆದುಕೊಂಡಾಗಿದೆ ಎಂದು ಪ್ರಮಾಣ ವಚನ ನೀಡಬೇಕು.

ಇಂತಹ ಧೃಢೀಕರಣವಾದ ಮೇಲೆ ಕುಲಸಚಿವರು ನಿಗದಿತ ಸ್ವರೂಪದಲ್ಲಿ ದಂಪತಿಗಳಿಗೆ ಪ್ರಮಾಣ ಪಾತ್ರ ನೀಡುತ್ತಾರೆ. ಹೀಗೆ ಪ್ರಮಾಣ ಪಾತ್ರ ಪಡೆದು ಎರಡು ತಿಂಗಳುಗಳ ಒಳಗೆ ಆ ದಂಪತಿಗಳು ಕುಲಸಚಿವರ ಉಪಸ್ಥಿತಿಯಲ್ಲಿ, ಅಥವಾ ಇನ್ನೋರ್ವ ವಿವಾಹ ಕುಲಸಚಿವರ ನೇತೃತ್ವದಲ್ಲಿ ಮದುವೆಯಾಗಬಹುದು. ಕೆಳಗೆ ಸೂಚನಾ ರಶೀದಿ ಪಡೆದ ಪ್ರಮಾಣ ಪಾತ್ರದ ನಮೂನೆ ನೋಡಿ:

ಹಂತ ೩: ಮದುವೆಯ ಆಚರಣೆ:

ಮೇಲೆ ಕಂಡ ಪ್ರಮಾಣ ಪತ್ರವನ್ನು ಮದುವೆಯ ಸಮಯದಲ್ಲಿ ಕುಲಸಚಿವರಿಗೆ ಒಪ್ಪಿಸಬೇಕಾಗುತ್ತದೆ. ಮದುವೆಯನ್ನು ಖುದ್ದಾಗಿ ವಿವಾಹ ಕುಲಸಚಿವರೇ, ಅಥವಾ ಅವರಿಂದ ನೇಮಕಗೊಂಡ ಅಧಿಕೃತ ವ್ಯಕ್ತಿ ನೆರವೇರಿಸುತ್ತಾರೆ. ಕುಲಸಚಿವರಲ್ಲದೆ, ಇಬ್ಬರು ಸಾಕ್ಷಿದಾರರು ಮದುವೆ ಸಮಾರಂಭದಲ್ಲಿ ಪಾಲ್ಗೊಳ್ಳಬೇಕಾಗುತ್ತದೆ. ಒಂದು ವೇಳೆ ಪ್ರಮಾಣ ಪತ್ರ ಪಡೆದು ಎರಡು ತಿಂಗಳುಗಳಾಗಿಹೋಗಿದ್ದರೆ, ಈ ಸಂಪೂರ್ಣ ಪ್ರಕ್ರಿಯೆ ಹೊಸ ಸೂಚನಾ ಪತ್ರದಿಂದ ಪುನಃ ಆರಂಭಿಸಬೇಕಾಗುತ್ತದೆ.

ಹಂತ ೪: ಮದುವೆಯ ನೋಂದಣಿ:

ಮದುವೆ ನಡೆದ ಮೇಲೆ ಅದರ ವಿವರಗಳನ್ನು ವಿವಾಹ ಕುಲಸಚಿವರು ದಾಖಲಾ ಪುಸ್ತಕದಲ್ಲಿ, ನಿಗದಿತ ಸ್ವರೂಪದಲ್ಲಿ ನಮೂದಿಸಬೇಕಾಗುತ್ತದೆ. ಈ ದಾಖಲೆಗೆ ಆ ಕುಲಸಚಿವರು, ಮದುವೆ ನೆರವೇರಿಸಿದ ಅಧಿಕೃತ ವ್ಯಕ್ತಿ (ಕುಲಸಚಿವರಲ್ಲದೆ ಇನ್ನೋರ್ವ ವ್ಯಕ್ತಿ ಮದುವೆ ನೆರವೇರಿಸಿದ್ದಲ್ಲಿ) ನವ ದಂಪತಿಗಳು, ಹಾಗು ಮದುವೆ ಸಮಾರಂಭದಲ್ಲಿ ಹಾಜರಿರುವ ಇಬ್ಬರು ಸಾಕ್ಷಿದಾರರು ಸಹಿ ಹಾಕಬೇಕು.

ವಿವಾಹ ದಾಖಲಾ ಪುಸ್ತಕದಲ್ಲಿನ ಈ ನೋಂದಣಿಯ ಪ್ರಮಾಣೀಕೃತ ಪ್ರತಿಯ ಮೇಲೆ, ಯಾವ ಅಧಿಕಾರಿಗಳ ಅಧೀನದಲ್ಲಿ ಈ ದಾಖಲಾ ಪುಸ್ತಕ ಇರುತ್ತದೆಯೋ, ಅವರ ಸಹಿ ಬೇಕಾಗುತ್ತದೆ. ಆ ಸಹಿಯಾದ ಬಳಿಕ, ದಂಪತಿಗಳು ಕಾನೂನುಬದ್ಧವಾಗಿ ಮದುವೆಯಾಗಿದ್ದಾರೆ ಎಂಬ ಪುರಾವೆಯಾಗುತ್ತದೆ ಈ ಪ್ರಮಾಣೀಕೃತ ಪತ್ರ.ವಿವಾಹ ಕುಲಸಚಿವರಿಗೆ ನಿಗದಿತ ಶುಲ್ಕವನ್ನು ನೀಡಿ, ಅವರ ಅಧೀನದಲ್ಲಿ ಇರುವ ವಿವಾಹ ದಾಖಲಾ ಪುಸ್ತಕವನ್ನು ಯಾವಾಗಾದರೂ ಪರಿಶೀಲಿಸಬಹುದು.

ಅಮಾನ್ಯ ಬಾಲ್ಯ ವಿವಾಹಗಳು

ಬಾಲ್ಯ ವಿವಾಹ ಕೆಲವು ಸಂದರ್ಭಗಳಲ್ಲಿ ಸಂಪೂರ್ಣವಾಗಿ ಅಮಾನ್ಯವಾಗಿರುತ್ತವೆ. ಅಂದರೆ, ಕಾನೂನಿನ ದೃಷ್ಟಿಯಲ್ಲಿ ಈ ವಿವಾಹಗಳು ಆಗೇ ಇಲ್ಲ ಎಂದರ್ಥ. ಇಂತಹ ಅಮಾನ್ಯ ವಿವಾಹಗಳು ಈ ಕೆಳಕಂಡಂತಿವೆ:

  • ಮದುವೆಯ ಸಲುವಾಗಿ ಅಲ್ಪವಯಸ್ಕರನ್ನು ಅಪಹರಿಸುವುದು
  • ಅಲ್ಪವಯಸ್ಕರನ್ನು ಪ್ರಲೋಭನೆಗೊಳಿಸಿ ಮದುವೆಗೆ ಕೊಂಡೊಯ್ಯುವುದು
  • ಅಲ್ಪವಯಸ್ಕರನ್ನು ಮದುವೆಯ ಸಲುವಾಗಿ ಮಾರಾಟ ಮಾಡುವುದು
  • ಮದುವೆಯಾದ ಮೇಲೆ ಅಲ್ಪವಯಸ್ಕರ ಮಾರಾಟ ಅಥವಾ ಕಳ್ಳಸಾಗಾಣಿಕೆ ಮಾಡುವುದು
  • ನ್ಯಾಯಾಲಯ ಬಾಲ್ಯ ವಿವಾಹದ ವಿರುಧ್ಧ ಆದೇಶ ಹೊರಡಿಸಿದ್ದರೂ ಸಹ ಇಂತಹ ವಿವಾಹವನ್ನು ನೆರವೇರಿಸುವುದು