ಸ್ಥಿರ ಆಸ್ತಿಯನ್ನು ಉಡುಗೊರೆಯಾಗಿ ನೀಡುವುದು ಆಸ್ತಿಯ ಮಾರಾಟ ಅಥವಾ ಖರೀದಿಗಿಂತ ಹೇಗೆ ಭಿನ್ನವಾಗಿದೆ?

ಉಡುಗೊರೆ ಎಂದರೆ ಚರ ಅಥವಾ ಸ್ಥಿರ ಆಸ್ತಿಯನ್ನು ಪರಿಗಣನೆಯಿಲ್ಲದೆ, ಅಂದರೆ ಹಣವಿಲ್ಲದೆ ವರ್ಗಾಯಿಸುವುದು. ಅಂತಹ ಆಸ್ತಿಯನ್ನು ಸ್ವೀಕರಿಸುವಾಗ ಯಾವುದೇ ಪಾವತಿ ಮಾಡದೆಯೇ ಸ್ಥಿರ ಆಸ್ತಿಯ ವರ್ಗಾವಣೆಯು ಸಂಭವಿಸಿದಾಗ, ಅದನ್ನು ಉಡುಗೊರೆಯಾಗಿ ಪರಿಗಣಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ. ಅಂತಹ ಸಂದರ್ಭಗಳಲ್ಲಿ, ಆಸ್ತಿಯನ್ನು ನೀಡುವ ಮತ್ತು ಸ್ವೀಕರಿಸುವ ಪಕ್ಷಗಳನ್ನು ದಾನಿಗಳು ಮತ್ತು ದಾನಪಡೆದವ ಎಂದು ಕರೆಯಲಾಗುತ್ತದೆ. ಸ್ಥಿರ ಆಸ್ತಿಯ ಉಡುಗೊರೆ ಕಾನೂನಿನ ಅಡಿಯಲ್ಲಿ ಮಾನ್ಯವಾಗಬೇಕಾದರೆ, ವರ್ಗಾವಣೆಯು ಹೀಗಿರಬೇಕು:

  • ಕನೂನಾತ್ಮಕವಾಗಿ ನೋಂದಾಯಿತ ದಸ್ತಾವೇಜಿನ ಮೂಲಕ ದಾನಿಯಿಂದ ಅಥವಾ ಅವರ ಪರವಾಗಿ ಪಡೆದ ಸಹಿ
  • ಕನಿಷ್ಠ ಇಬ್ಬರು ಸಾಕ್ಷಿಗಳಿಂದ ದೃಢೀಕರಿಸಲ್ಪಡಬೇಕು1.

ಹಿಂತೆಗೆದುಕೊಳ್ಳುವಿಕೆಯು ಕೆಲವು ಷರತ್ತುಗಳಲ್ಲಿ ಸಂಭವಿಸುತ್ತದೆ ಎಂದು ದಾನಿ ಮತ್ತು ದಾನ ಪಡೆದವರು ಮುಂಚಿತವಾಗಿಯೇ ಒಪ್ಪಿಕೊಂಡಿರದ ಹೊರತು, ಕಾನೂನು ಪ್ರಕ್ರಿಯೆಯ ಪ್ರಕಾರ ಅದನ್ನು ಸಹಿ ಮಾಡಿ ಮತ್ತು ನೋಂದಾಯಿಸಿದ ನಂತರ, ಉಡುಗೊರೆ ಪತ್ರವನ್ನು ರದ್ದುಗೊಳಿಸಲಾಗುವುದಿಲ್ಲ ಅಥವಾ ಹಿಂಪಡೆಯಲಾಗುವುದಿಲ್ಲ.

 

  1. TP ಕಾಯಿದೆಯ ವಿಭಾಗ 123. []

ಗ್ರಾಹಕರ ಹೊಣೆಗಾರಿಕೆ

ಗ್ರಾಹಕರು ಹಣ ಪಾವತಿಗೆ ಸಂಬಂಧಿಸಿದ ಪಾಸ್ ವರ್ಡ್ ಇತ್ಯಾದಿ ಗುಪ್ತ ಸಂಕೇತಗಳನ್ನು ರಹಸ್ಯವಾಗಿಡತಕ್ಕದ್ದು ಮತ್ತು ಅವುಗಳನ್ನು ಯಾರೊಂದಿಗೂ ಹಂಚಿಕೊಳ್ಳತಕ್ಕದ್ದಲ್ಲ. ಗ್ರಾಹಕರು ಈ ರೀತಿಯ ರಹಸ್ಯ ಮಾಹಿತಿಗಳನ್ನು ಬಹಿರಂಗಪಡಿಸಿದಲ್ಲಿ, ಅಜಾಗರೂಕತೆಯ ಕಾರಣದಿಂದಾಗಿ ಅವರ ಹೊಣೆಗಾರಿಕೆ ಹೆಚ್ಚುತ್ತದೆ. ಅನಧಿಕೃತ ಎಲೆಕ್ಟ್ರಾನಿಕ್ ಬ್ಯಾಂಕಿಂಗ್ ವಹಿವಾಟುಗಳಿಗೆ ಸಂಬಂಧಿಸಿದಂತೆ ಗ್ರಾಹಕರ ಹೊಣೆಗಾರಿಕೆಯನ್ನು (ಯಾವುದೇ ಪ್ರಮಾಣದವರೆಗೂ) ನಿರ್ಧರಿಸುವುದು ಬ್ಯಾಂಕಿನ ಜವಾಬ್ದಾರಿಯಾಗಿರುತ್ತದೆ. ಬ್ಯಾಂಕುಗಳು ತಮ್ಮ ವಿವೇಚನೆಯನ್ನು ಚಲಾಯಿಸಿ, ಗ್ರಾಹಕರನ್ನು ಅವರ ಹೊಣೆಗಾರಿಕೆಯಿಂದ ಸಂಪೂರ್ಣವಾಗಿ ಮುಕ್ತರಾಗಿಸಬಹುದಾಗಿದೆ. ಗ್ರಾಹಕರ ಅಜಾಗರೂಕತೆಯಿಂದಲೇ ಅವರು ವಂಚನೆಗೊಳಗಾಗಿದ್ದರೂ ಸಹ ಬ್ಯಾಂಕು ಈ ಕ್ರಮ ಕೈಗೊಳ್ಳಬಹುದಾಗಿದೆ. ಈ ಕೆಳಕಂಡ ಸಂದರ್ಭಗಳಲ್ಲಿ ಗ್ರಾಹಕರು ಯಾವುದೇ ರೀತಿಯ ಹೊಣೆಗಾರಿಕೆಯನ್ನು ಹೊಂದಿರುವುದಿಲ್ಲ.

  • ಬ್ಯಾಂಕಿನ ಸೇವೆಗಳಲ್ಲಿನ ನ್ಯೂನತೆಯಿಂದಾಗಿ, ಅಜಾಗರೂಕತೆಯಿಂದಾಗಿ ಅಥವಾ ವಂಚನೆಯಲ್ಲಿ ಸಹಭಾಗಿತ್ವದಿಂದ ಅನಧಿಕೃತ ವ್ಯವಹಾರವು ಜರುಗಿದ್ದಲ್ಲಿ. ಇಂತಹ ಸಂದರ್ಭಗಳಲ್ಲಿ ನೀವು ಅನಧಿಕೃತ ವ್ಯವಹಾರದ ಕುರಿತು ಬ್ಯಾಂಕಿಗೆ ಮಾಹಿತಿ ನೀಡಿದರೂ ಅಥವಾ ನೀಡದಿದ್ದರೂ ಗ್ರಾಹಕರ ಹೊಣೆಗಾರಿಕೆ ಶೂನ್ಯವಾಗಿರುತ್ತದೆ.
  • ಗ್ರಾಹಕ ಮತ್ತು ಬ್ಯಾಂಕು ಹೊರತುಪಡಿಸಿ ವ್ಯವಸ್ಥೆಯ ಮತ್ತಾವುದೋ ದೋಷದಿಂದಾಗಿ ಅನಧಿಕೃತ ವ್ಯವಹಾರ ಜರುಗಿದ ಸಂದರ್ಭದಲ್ಲಿ ಗ್ರಾಹಕ ಹೊಣೆಗಾರಿಕೆ ಶೂನ್ಯವಾಗಿರುತ್ತದೆ. ಈ ರೀತಿಯ ಪ್ರಕರಣಗಳಲ್ಲಿ ನೀವು ಅನಧಿಕೃತ ವಹಿವಾಟು ಕುರಿತ ಸಂದೇಶ ನಿಮಗೆ ತಲುಪಿದ ಮೂರು ದಿನಗಳೊಳಗೆ ಬ್ಯಾಂಕನ್ನು ಸಂಪರ್ಕಿಸತಕ್ಕದ್ದು.

 

ಅನಧಿಕೃತ ವಹಿವಾಟು ಕುರಿತು ಬ್ಯಾಂಕಿನಿಂದ ಸಂದೇಶ ಬರುವಲ್ಲಿ ನಾಲ್ಕರಿಂದ ಏಳು ಕೆಲಸದ ದಿನಗಳ ವಿಳಂಬವಾದಲ್ಲಿ, ಗ್ರಾಹಕ ಸೀಮಿತ ಹೊಣೆಗಾರಿಕೆಯನ್ನು ಹೊಂದಿರುತ್ತಾನೆ. ಅಂತಹ ಸಂದರ್ಭಗಳಲ್ಲಿ ಗ್ರಾಹಕನ ಹೊಣೆಗಾರಿಕೆಯು ವಹಿವಾಟಿನ ಮೊತ್ತ ಅಥವಾ ಈ ಕೆಳಗೆ ವಿವರಿಸಿದ ಮೊತ್ತಗಳಲ್ಲಿ ಯಾವುದು ಕಡಿಮೆಯೋ ಆ ಮೊತ್ತಕ್ಕೆ ಸೀಮಿತವಾಗಿರುತ್ತದೆ.

ಗ್ರಾಹಕನ ಗರಿಷ್ಟ ಹೊಣೆಗಾರಿಕೆ 

ಖಾತೆಯ ವಿಧ

ಗರಿಷ್ಟ ಹೊಣೆಗಾರಿಕೆ ಮೊತ್ತ
ಸಾಮಾನ್ಯ ಉಳಿತಾಯ ಖಾತೆ ರೂ.5,000/-
ಉಳಿದ ಎಲ್ಲ ರೀತಿಯ  ಉಳಿತಾಯ ಖಾತೆಗಳು, ಪ್ರೀ-ಪೇಯ್ಡ್ ಪೇಮೆಂಟ್ ಇನ್ಟ್ರುಮೆಂಟ್ಸ್, ಗಿಫ್ಟ್ ಕಾರ್ಡುಗಳು, ಸೂಕ್ಷ್ಮ, ಸಣ್ಣ ಮತ್ತು ಮಧ್ಯಮ ಗಾತ್ರದ ಉದ್ಯಮಗಳ ಕರೆಂಟ್/ಕ್ಯಾಷ್ ಕ್ರೆಡಿಟ್/ಓವರ್ ಡ್ರಾಫ್ಟ್ ಖಾತೆಗಳು, ವ್ಯಕ್ತಿಗಳ ಹೆಸರಿನಲ್ಲಿರುವ ವಾರ್ಷಿಕ ರೂ. 25 ಲಕ್ಷದವರೆಗೆ (ವಂಚನೆಯ ಪ್ರಕರಣ ವರದಿಯಾಗುವ 365 ದಿನಗಳ ಮೊದಲು) ಬ್ಯಾಲೆನ್ಸ್ ಹೊಂದಿರುವ ಕರೆಂಟ್/ಕ್ಯಾಷ್ ಕ್ರೆಡಿಟ್/ಓವರ್ ಡ್ರಾಫ್ಟ್ ಖಾತೆಗಳು. ರೂ 5 ಲಕ್ಷ ಮಿತಿ ಹೊಂದಿರುವ ಕ್ರೆಡಿಟ್ ಕಾರ್ಡ್ ಗಳು ರೂ. 10,000/-
ಉಳಿದ ಎಲ್ಲ ರೀತಿಯ ಕರೆಂಟ್/ಕ್ಯಾಷ್ ಕ್ರೆಡಿಟ್/ಓವರ್ ಡ್ರಾಫ್ಟ್ ಖಾತೆಗಳು, ರೂ 5 ಲಕ್ಷಕ್ಕೂ ಹೆಚ್ಚಿನ ಮಿತಿ ಹೊಂದಿರುವ ಕ್ರೆಡಿಟ್ ಕಾರ್ಡ್ ಗಳು ರೂ. 25,000/-

ಏಳು ದಿನಗಳ ಕಾಲಕ್ಕೂ ಹೆಚ್ಚಿನ ವಿಳಂಬವಾಗಿದ್ದಲ್ಲಿ ಗ್ರಾಹಕರ ಹೊಣೆಗಾರಿಕೆಯನ್ನು ಬ್ಯಾಂಕಿನ ಆಡಳಿತ ಮಂಡಳಿ ತೀರ್ಮಾನಿಸುತ್ತದೆ. ಖಾತೆಗಳನ್ನು ತೆರೆಯುವ ಸಂದರ್ಭದಲ್ಲಿಯೇ ಬ್ಯಾಂಕುಗಳು ಗ್ರಾಹಕರ ಹೊಣೆಗಾರಿಕೆ ಕುರಿತ ತಮ್ಮ ನೀತಿಯನ್ನು ವಿವರವಾಗಿ ತಿಳಿಸತಕ್ಕದ್ದು. ವ್ಯಾಪಕ ಪ್ರಚಾರಕ್ಕಾಗಿ ಬ್ಯಾಂಕುಗಳು ತಮ್ಮ ನೀತಿಯನ್ನು ಸಾರ್ವಜನಿಕ ವಲಯದಲ್ಲಿ ಪ್ರಚುರಗೊಳಿಸಬೇಕು. ಬ್ಯಾಂಕಿನ ಪ್ರಸ್ತುತ ಗ್ರಾಹಕರಿಗೆ ವೈಯುಕ್ತಿಕವಾಗಿ ಬ್ಯಾಂಕಿನ ನೀತಿಯನ್ನು ತಿಳಿಸಬೇಕು.

ಚೆಕ್ಕುಗಳನ್ನು ಅನುಮೋದಿಸುವುದು

ಚೆಕ್ಕುಗಳನ್ನು ಅನುಮೋದಿಸುವುದು ಎಂದರೆ ನೀವು ಆರ್ಡರ್ ಚೆಕ್ ಹೊಂದಿದ್ದರೆ ನಂತರ ನೀವು ಅದನ್ನು ಬೇರೆಯವರಿಗೆ ಅನುಮೋದಿಸಬಹುದು. ಅನುಮೋದಿಸುವುದು ಎಂದರೆ ಪಾವತಿದಾರರು ಚೆಕ್‌ನ ಹಿಂಭಾಗದಲ್ಲಿ ಆ ವ್ಯಕ್ತಿಯ ಹೆಸರನ್ನು ಬರೆದು ಸಹಿ ಮಾಡುವ ಮೂಲಕ ಬೇರೊಬ್ಬರಿಗೆ (ಸಾಲದಾರರಿಗೆ) ಪಾವತಿಸಲು ಅದೇ ಆದೇಶದ ಚೆಕ್ ಅನ್ನು ಬಳಸಬಹುದು. ಒಬ್ಬ ವ್ಯಕ್ತಿಯು ಅನುಮೋದಿತ ಚೆಕ್ ಅನ್ನು ಪಡೆದಾಗ, ಅವನು ಸ್ವತಃ ಹಣವನ್ನು ಪಡೆಯಬಹುದು.

ಉದಾಹರಣೆ: ರಾಹುಲ್ ರಾಜು ಅವರಿಗೆ ಚೆಕ್ ನೀಡಿದರು. ರಾಜು ಆ ಚೆಕ್ ಅನ್ನು ದಿವ್ಯಾಗೆ ಅನುಮೋದಿಸಲು ಬಯಸಿದರೆ, ಅವನು ಚೆಕ್‌ನ ಹಿಂದೆ ದಿವ್ಯಾಳ ಹೆಸರನ್ನು ಬರೆದು ಸಹಿ ಮಾಡಬೇಕು.

ಹಲವು ಜನರ ಪರವಾಗಿ ಅನುಮೋದಿಸುವುದು
ಚೆಕ್ ಅನ್ನು ಎಷ್ಟು ಬಾರಿಯಾದರೂ ಅನುಮೋದಿಸಬಹುದು. ಇದರರ್ಥ ಒಬ್ಬ ವ್ಯಕ್ತಿಯು ಅದನ್ನು ಯಾರಿಗಾದರೂ ನೀಡಬಹುದು, ಅವರು ಅದನ್ನು ಬೇರೆಯವರಿಗೆ ನೀಡಬಹುದು ಮತ್ತು ಅದೇ ರೀತಿ ಹಲವಾರು ಬಾರಿ ಮುಂದುವರಿಸಬಹುದು. ಆದರೂ, ಚೆಕ್ ಅನ್ನು ಅನುಮೋದಿಸಿದ ಕೊನೆಯ ವ್ಯಕ್ತಿಗೆ ಅಂದರೆ ಚೆಕ್‌ನ ಅಂತಿಮ ಫಲಾನುಭವಿಯ ಖಾತೆಯಲ್ಲಿ ಮೊತ್ತವನ್ನು ಜಮಾ ಮಾಡುವ ಮೊದಲು ಬ್ಯಾಂಕ್ ಅವರಿಂದ ಹೆಚ್ಚಿನ ಮಾಹಿತಿಯನ್ನು ಪಡೆಯಬಹುದು.

ಉದಾಹರಣೆಗೆ

ಜೀತ್ ಅವರು ಸೋಹಿನಿಯ ಪರವಾಗಿ ಚೆಕ್ ಅನ್ನು ನೀಡಿದರು ಮತ್ತು ಸೋಹಿನಿ ಅವರಿಗೆ ನೀಡಿದ ಚೆಕ್‌ನ ಹಿಂದೆ ಅದ್ರಿಜಾ ಅವರ ಹೆಸರನ್ನು ಬರೆಯುವ ಮೂಲಕ ಅದ್ರಿಜಾಗೆ ಚೆಕ್ ಅನ್ನು ಅನುಮೋದಿಸಲು ನಿರ್ಧರಿಸುತ್ತಾರೆ. ಅದ್ರಿಜಾ ಅದೇ ಚೆಕ್ ಅನ್ನು ಇತರ ಯಾವುದೇ ವ್ಯಕ್ತಿಗೆ ಅದೇ ರೀತಿಯಲ್ಲಿ ಅನುಮೋದಿಸಬಹುದು. ಈಗ, ಚೆಕ್ ಅಂತಿಮವಾಗಿ ಪರಮ್‌ಗೆ ಬಂದಿದ್ದರೆ, ಹಣವನ್ನು ಸ್ವೀಕರಿಸಲು ಬ್ಯಾಂಕ್ ಅನ್ನು ಸಂಪರ್ಕಿಸಿದಾಗ ಪರಮ್‌ನಿಂದ ವಿವರಗಳನ್ನು (ಐಡಿ ಕಾರ್ಡ್‌ನಂತಹ) ಬ್ಯಾಂಕ್ ಕೇಳಬಹುದು.

ಚೆಕ್ ಅನ್ನು ಮುಂದೆ ಅನುಮೋದಿಸಲು ಸಾಧ್ಯವಿಲ್ಲ
ಚೆಕ್ ಅನ್ನು ದಾಟಿದರೆ ಮತ್ತು ಅದರ ಮೇಲೆ “ಖಾತೆ ಪಾವತಿದಾರರು ಮಾತ್ರ” ಅಥವಾ “ನೆಗೋಷಿಯೇಬಲ್ ಅಲ್ಲ” ಎಂದು ಬರೆದಿದ್ದರೆ, ಚೆಕ್ ಅನ್ನು ಬೇರೆಯವರಿಗೆ ಅನುಮೋದಿಸಲು ಸಾಧ್ಯವಿಲ್ಲ ಎಂದರ್ಥ. ಪಾವತಿಸುವವರ ಪರವಾಗಿ ಅವರ ಬ್ಯಾಂಕರ್ ಅಗತ್ಯವಾಗಿ ಚೆಕ್ ಅನ್ನು ಸಂಗ್ರಹಿಸಬೇಕು.

ಉದಾಹರಣೆಗೆ

ನಮ್ರತಾ ಪರವಾಗಿ ಸಿಮ್ರಾನ್ ಚೆಕ್ ನೀಡಿದ್ದಾರೆ. ಆದರೆ, ಅವರು “ಖಾತೆ ಪಾವತಿದಾರರಿಗೆ ಮಾತ್ರ” ಅಥವಾ “ನಾಟ್ ನೆಗೋಶಿಯೇಬಲ್” ಎಂದು ಬರಿದಿದ್ದಾರೆ . ಇಂತಹ ಸಂದರ್ಭದಲ್ಲಿ ನಮ್ರತಾ ಅದನ್ನುಬೇರೆಯವರಿಗೆ ಅನುಮೋದಿಸಲು ಸಾಧ್ಯವಿಲ್ಲ.

ದೂರು ಕಾರ್ಯವಿಧಾನಗಳು

ಸಾರ್ವಜನಿಕ ಉಪಯುಕ್ತತೆಯ ಸೇವೆಯನ್ನು ತಡೆಯುವುದು / ಒದಗಿಸದಿರುವುದು

ಯಾರಾದರೂ ನಿಮಗೆ ಸಾರ್ವಜನಿಕ ಉಪಯುಕ್ತತೆಯ ಸೇವೆಯನ್ನು ತಡೆ ಮಾಡಿದರೆ, ನಿಲ್ಲಿಸಿದ್ದರೆ ಅಥವಾ ಒದಗಿಸದಿದ್ದರೆ, ನೀವು ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಸರ್ಕಾರಿ ಸೇವೆಗಳ ಪೋರ್ಟಲ್‌ಗೆ ದೂರು ಸಲ್ಲಿಸಬಹುದು. ಪೋರ್ಟಲ್, ಗ್ರಾಹಕ ಸೇವೆಗಳಿಗೆ ಪ್ರತ್ಯೇಕವಾಗಿ ಮೀಸಲಾಗಿಲ್ಲವಾದರೂ, ಗ್ರಾಹಕರು ಕುಂದುಕೊರತೆಗಳನ್ನು ಸಲ್ಲಿಸಬಹುದಾದ ಸಾರ್ವಜನಿಕ ಸೇವೆಗಳ ಶ್ರೇಣಿಯನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ. ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಸರ್ಕಾರಿ ಸೇವೆಗಳ ಪೋರ್ಟಲ್‌ಗೆ ಭೇಟಿ ನೀಡುವ ಮೂಲಕ ಸರಕು ದರಗಳು (ಚಿನ್ನ, ಬೆಳ್ಳಿ ಇತ್ಯಾದಿ ಬೆಲೆಗಳು), ಪಡಿತರ ಚೀಟಿಗಳನ್ನು ಮೇಲ್ವಿಚಾರಣೆ ಮಾಡುವುದು ಇತ್ಯಾದಿ ಸಮಸ್ಯೆಗಳನ್ನು ಸುಲಭವಾಗಿ ಮಾಡಬಹುದು. ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಸರ್ಕಾರಿ ಸೇವೆಗಳ ಪೋರ್ಟಲ್‌ಗೆ ಭೇಟಿ ನೀಡುವ ಮೂಲಕ ಸರಕು ದರಗಳು (ಚಿನ್ನ, ಬೆಳ್ಳಿ ಇತ್ಯಾದಿ ಬೆಲೆಗಳು), ಪಡಿತರ ಚೀಟಿಗಳನ್ನು ಪರೀಕ್ಷಿಸುವುದು ಇತ್ಯಾದಿ ವಿಷಯಗಳನ್ನು ಸುಲಭವಾಗಿ ಮಾಡಬಹುದು.

ಇತರ ವಿಷಯಗಳ ಜೊತೆಗೆ, ಪೋರ್ಟಲ್ ಬಳಕೆದಾರರಿಗೆ ಗ್ರಾಹಕರ ದೂರು ವೇದಿಕೆ, ರಾಜ್ಯವಾರು- ಸಾರ್ವಜನಿಕ ವಿತರಣಾ ವ್ಯವಸ್ಥೆಯ ವಿವರಗಳ ಕುರಿತು ಮಾಹಿತಿಗಳನ್ನು ಒದಗಿಸುತ್ತದೆ. ಬ್ಯೂರೋ ಆಫ್ ಇಂಡಿಯನ್ ಸ್ಟ್ಯಾಂಡರ್ಡ್ಸ್ ಬಗ್ಗೆ ದೂರುಗಳನ್ನು ಸಹ ಇಲ್ಲಿ ಸಲ್ಲಿಸಬಹುದು. ಇದರರ್ಥ ಗ್ರಾಹಕರು BIS-ಪ್ರಮಾಣೀಕೃತ ಉತ್ಪನ್ನದ ಗುಣಮಟ್ಟ, ಹಾಲ್‌ಮಾರ್ಕ್ ಉತ್ಪನ್ನಗಳು, BIS ಮಾನದಂಡದ ಕುರಿತು ತಪ್ಪುದಾರಿಗೆಳೆಯುವ ಜಾಹೀರಾತುಗಳು ಇತ್ಯಾದಿಗಳ ಬಗ್ಗೆ ದೂರು ಸಲ್ಲಿಸಬಹುದು.

ಅಂಚೆ, ಟೆಲಿಕಾಂ ಮತ್ತು ಬ್ಯಾಂಕಿಂಗ್ ಸೇವೆಗಳು

ಆಡಳಿತ ಸುಧಾರಣೆಗಳು ಮತ್ತು ಸಾರ್ವಜನಿಕ ಕುಂದುಕೊರತೆಗಳ ಇಲಾಖೆ (CPGRAMS) ಪೋರ್ಟಲ್ ಅಂಚೆ ಸೇವೆಗಳು, ಟೆಲಿಕಾಂ, ಬ್ಯಾಂಕಿಂಗ್ ಸೇವೆಗಳು, ವಿಮಾ ಸೇವೆಗಳು, ಶಾಲೆ ಮತ್ತು ಶಿಕ್ಷಣ, ರಸ್ತೆ ಸಾರಿಗೆ, ನೈಸರ್ಗಿಕ ಅನಿಲ ಇತ್ಯಾದಿಗಳ ಬಗ್ಗೆ ದೂರುಗಳನ್ನು ಸಲ್ಲಿಸಲು ತುಂಬಾ ಉಪಯುಕ್ತವಾಗಿದೆ.

ಅಂಚೆ ಇಲಾಖೆಯು ವಿಳಂಬ, ವಿತರಣೆಯಾಗದಿರುವಿಕೆ, ಪಿಂಚಣಿಗಳು, ವಿಮೆ (ಅಂಚೆ ಸೇವೆ), ಭ್ರಷ್ಟಾಚಾರ ಆರೋಪಗಳು, ಇ-ಕಾಮರ್ಸ್ ಸಂಬಂಧಿತ ಸಮಸ್ಯೆಗಳು, ಆಧಾರ್ ಸಂಬಂಧಿತ ಸಮಸ್ಯೆಗಳು, ಇತ್ಯಾದಿ ಸಮಸ್ಯೆಗಳ ಕುರಿತು ವ್ಯವಹರಿಸುತ್ತದೆ. ಟೆಲಿಕಾಂ ಇಲಾಖೆಯು ಮೊಬೈಲ್, ಬ್ರಾಡ್‌ಬ್ಯಾಂಡ್, ಲ್ಯಾಂಡ್‌ಲೈನ್, ಪಿಂಚಣಿ, ಉದ್ಯೋಗಿ, ದುಷ್ಕೃತ್ಯಗಳು ಮತ್ತು ಭ್ರಷ್ಟಾಚಾರಕ್ಕೆ ಸಂಬಂಧಿಸಿದ ಸಮಸ್ಯೆಗಳೊಂದಿಗೆ ವ್ಯವಹರಿಸುತ್ತದೆ. ಟೆಲಿಕಾಂ ಸೌಲಭ್ಯಗಳ ಬಗ್ಗೆ ದೂರುಗಳನ್ನು ಟೆಲಿಕಾಂ ದೂರುಗಳ ಪೋರ್ಟಲ್‌ನಲ್ಲಿ ಸಲ್ಲಿಸಬಹುದು.

ಬ್ಯಾಂಕಿಂಗ್ ಮತ್ತು ವಿಮಾ ವಿಭಾಗವು ಬ್ಯಾಂಕ್ ಲಾಕರ್‌ಗಳಿಗೆ ಸಂಬಂಧಿಸಿದ ಸಮಸ್ಯೆಗಳು, ಗ್ರಾಹಕ ಸೇವೆಯಲ್ಲಿನ ಕೊರತೆ, ಶಿಕ್ಷಣ ಮತ್ತು ವಸತಿ ಸಾಲಗಳು, ಎನ್‌ಬಿಎಫ್‌ಸಿಗಳು, ಪ್ರಧಾನ ಮಂತ್ರಿ ಯೋಜನೆಗಳು, ವಂಚನೆ, ಮೊಬೈಲ್ ಬ್ಯಾಂಕಿಂಗ್, ದುರುಪಯೋಗ, ಕಿರುಕುಳ, ಸಾಲದ ಇತ್ಯರ್ಥ ಇತ್ಯಾದಿಗಳ ಬಗ್ಗೆ ವ್ಯವಹರಿಸುತ್ತದೆ. RBI ದೂರುಗಳ ಪೋರ್ಟಲ್‌ನಲ್ಲಿ ಬ್ಯಾಂಕಿಂಗ್ ಸೌಲಭ್ಯಗಳ ಬಗ್ಗೆ ದೂರುಗಳನ್ನು ಸಲ್ಲಿಸಬಹುದು.

ನೀರು, ನೈರ್ಮಲ್ಯ ಮತ್ತು ವಿದ್ಯುತ್

ಕರ್ನಾಟಕ, ತಮಿಳುನಾಡು ಮತ್ತು ಆಂಧ್ರಪ್ರದೇಶದಂತಹ ಕೆಲವು ರಾಜ್ಯಗಳು ವಿದ್ಯುತ್ ಸೇವೆಯ ಬಗ್ಗೆ ದೂರು ನೀಡಲು ವಿದ್ಯುತ್ ಕರೆ ಸೇವೆಗಳನ್ನು ಜಾರಿಗೆ ತಂದಿವೆ. ನೀರಿನ ಸೇವೆಗಳಿಗೆ ಸಂಬಂಧಿಸಿದ ದೂರುಗಳಿಗಾಗಿ, ಗ್ರಾಹಕರು ಕುಡಿಯುವ ನೀರು ಮತ್ತು ನೈರ್ಮಲ್ಯ ಕುಂದುಕೊರತೆಗಳ ಪೋರ್ಟಲ್‌ನಲ್ಲಿ ಕುಂದುಕೊರತೆಗಳನ್ನು ಸಲ್ಲಿಸಬಹುದು.

ಮೇಲೆ ಪಟ್ಟಿ ಮಾಡಲಾದ ಸಮಸ್ಯೆಗಳು ದೂರುಗಳ ಪ್ರಕಾರಗಳ ಸೂಚನೆಗಳು ಮಾತ್ರ, ಸಂಪೂರ್ಣ ಪಟ್ಟಿ ಅಲ್ಲ.

ಬಾಡಿಗೆ ನೀಡುವಾಗ ಮಾಡಿಕೊಳ್ಳುವ ಒಪ್ಪಂದದ ವಿಧಗಳು

ನೀವು ಮನೆಯನ್ನು ಬಾಡಿಗೆ ಪಡೆಯುವಾಗ ಅಥವಾ ಬಾಡಿಗೆ ನೀಡುವಾಗ ಈ ಕೆಳಕಂಡ ಕಾರಣಗಳಿಗಾಗಿ ಒಪ್ಪಂದವನ್ನು ಮಾಡಿಕೊಳ್ಳುವುದು ಸೂಕ್ತ.
 ಬಾಡಿಗೆ, ದುರಸ್ತಿ, ಸೌಲಭ್ಯಗಳ ಕುರಿತು ಯಾವುದೇ ವಿವಾದ ಉದ್ಭವಿಸಿದಾಗ, ಒಪ್ಪಂದದಲ್ಲಿನ ಷರತ್ತುಗಳನ್ನು ಜಾರಿಗೊಳಿಸಬಹುದಾಗಿದೆ. ಇದು ನಿಮ್ಮ ನೆರವಿಗೆ ಬರುತ್ತದೆ.
 ಪೋಲೀಸರಿಗೆ ದೂರನ್ನು ನೀಡಲು/ನ್ಯಾಯಾಲಯದ ಮೊರೆ ಹೋಗಲು ನೀವು ಲಿಖಿತ ದಾಖಲೆಯನ್ನು ಸಾಕ್ಷ್ಯಾಧಾರವಾಗಿ ನೀಡಬಹುದಾಗಿದೆ.
 ಬಾಡಿಗೆದಾರ/ಪರವಾನಗಿ ಪಡೆದವರಾಗಿ ಈ ಒಪ್ಪಂದವನ್ನು ನಿಮ್ಮ ತಾತ್ಕಾಲಿಕ ವಿಳಾಸದ ದಾಖಲೆಯನ್ನಾಗಿ ಬಳಸಬಹುದಾಗಿದೆ.

ಮಾಲೀಕ/ಪರವಾನಗಿ ನೀಡಿದವರು ಅಥವಾ ಬಾಡಿಗೆದಾರ/ಪರವಾನಗಿ ಪಡೆದವರಾಗಿ ನಿಮ್ಮ ಹಕ್ಕು ಮತ್ತು ಕರ್ತವ್ಯಗಳು ನೀವು ಮಾಡಿಕೊಂಡಿರುವ ಬಾಡಿಗೆ ಒಪ್ಪಂದವನ್ನು ಅವಲಂಬಿಸುತ್ತವೆ. ಯಾವುದೇ ಸ್ವತ್ತನ್ನು ವಾಸೋಪಯೋಗಕ್ಕಾಗಿ ಬಾಡಿಗೆ ಪಡೆಯುವಾಗ ಎರಡು ವಿಧದ ಒಪ್ಪಂದಗಳನ್ನು ಮಾಡಿಕೊಳ್ಳಬಹುದಾಗಿದೆ.
 ಭೋಗ್ಯದ ಒಪ್ಪಂದ ಅಥವಾ ಭೋಗ್ಯ ಪತ್ರ (ಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿ ಬಾಡಿಗೆ ಒಪ್ಪಂದ ಎಂದು ಕರೆಯಲಾಗುತ್ತದೆ)
 ಅನುಮತಿ ಮತ್ತು ಪರವಾನಗಿ ಒಪ್ಪಂದ

ಸ್ಥಿರ ಆಸ್ತಿಯ ಮಾಲೀಕತ್ವ ಮತ್ತು ಸಂಬಂಧಿತ ವಿವಾದಗಳು

ಭೂಮಿಯ ಮೇಲಿನ ಮಾಲೀಕತ್ವದ ಹಕ್ಕುಗಳನ್ನು ಉತ್ತರಾಧಿಕಾರ, ಬದುಕುಳಿಯುವಿಕೆ, ವಿಭಜನೆ ಮತ್ತು ಖರೀದಿಯಿಂದ ಪಡೆದುಕೊಳ್ಳಬಹುದು. ಮಾಲೀಕರು/ಮಾರಾಟಗಾರರ ಹಕ್ಕುಗಳ ಸಿಂಧುತ್ವ ಅಥವಾ ಖರೀದಿದಾರರ ಅರ್ಹತೆ ಮತ್ತು ಭೂಮಿಯನ್ನು ಹಿಡಿದಿಟ್ಟುಕೊಳ್ಳಲು ಸರ್ಕಾರದ ನಿಯಮಗಳು ಮತ್ತು ನಿಬಂಧನೆಗಳ ಉಲ್ಲಂಘನೆಯ ಬಗ್ಗೆ ಆಕ್ಷೇಪಣೆಗಳಿಂದ ವಿವಾದಗಳು ಉದ್ಭವಿಸಬಹುದು. ಈ ವಿವಾದಗಳನ್ನು ವ್ಯವಹರಿಸುವ ವಿಧಾನವು ಪ್ರತಿಯೊಂದು ಪ್ರಕರಣದ ಸಂಗತಿ ಮತ್ತು ಸತ್ಯಗಳ  ಮೇಲೆ ನಿರ್ದಿಷ್ಟವಾಗಿರುತ್ತದೆ ಮತ್ತು ವಿಶೇಷ  ವಿಷಯದ  ಪರಿಣಿತಿ ಅಗತ್ಯವಿದೆ. ವ್ಯಾಜ್ಯದ ಕಡೆಗೆ ಯಾವುದೇ ಕ್ರಮಗಳನ್ನು ತೆಗೆದುಕೊಳ್ಳುವ ಮೊದಲು ವಕೀಲರನ್ನು ಸಂಪರ್ಕಿಸುವುದು ಮುಖ್ಯವಾಗಿದೆ. ಸ್ಥಿರ ಆಸ್ತಿಯ ಮಾರಾಟದ ವಹಿವಾಟಿನಲ್ಲಿ ಖರೀದಿದಾರ ಮತ್ತು ಮಾರಾಟಗಾರರ ಅರ್ಹತೆಯನ್ನು ಪರಿಶೀಲಿಸಲು ಮಾರ್ಗಗಳಿವೆ. ಅರ್ಹತೆಯನ್ನು ಹೇಗೆ ಪರಿಶೀಲಿಸುವುದು ಎಂಬುದರ ಕುರಿತು ಹೆಚ್ಚಿನ ಮಾಹಿತಿ ಇಲ್ಲಿ ಲಭ್ಯವಿದೆ.

ಆಸ್ತಿ ಖರೀದಿ ಅಥವಾ ಮಾರಾಟಕ್ಕೆ ಸಂಬಂಧಿಸಿದ ಸಮಸ್ಯೆಯಿದ್ದರೆ ನೀವು ಯಾರಿಗೆ ದೂರು ನೀಡುತ್ತೀರಿ?

ಮಾಲೀಕತ್ವದ ಮೇಲಿನ ಹಕ್ಕು, ಭೂಸ್ವಾಧೀನದ ಮೇಲಿನ ವ್ಯಾಜ್ಯ, ರಿಯಲ್ ಎಸ್ಟೇಟ್ ವ್ಯವಹಾರಗಳ ಮೇಲಿನ ಭಿನ್ನಾಭಿಪ್ರಾಯ / ವಿವಾದಗಳು, ಆಸ್ತಿಯ ಉತ್ತರಾಧಿಕಾರದ ಮೇಲಿನ ಸಂಘರ್ಷ ಮತ್ತು ಬಾಡಿಗೆ ಆಸ್ತಿಯ ದುರುಪಯೋಗ ಸೇರಿದಂತೆ ವಿವಿಧ ಕಾರಣಗಳಿಗಾಗಿ ನೀವು ಭೂಮಿ ಮತ್ತು ಆಸ್ತಿಯ ಮೇಲಿನ ವಿವಾದಗಳನ್ನು ಬಗೆಹರಿಸಲು ನ್ಯಾಯಾಲಯವನ್ನು ಸಂಪರ್ಕಿಸಬಹುದು. ವಿವಾದವು ಉದ್ಭವಿಸುವ ನಿರ್ದಿಷ್ಟ ಸಂದರ್ಭಗಳ ಆಧಾರದ ಮೇಲೆ ವ್ಯಕ್ತಿಯು ಈ ಸಮಸ್ಯೆಗಳಿಗೆ ಹೇಗೆ ಪರಿಹಾರವನ್ನು ಪಡೆಯಬಹುದು ಎಂಬುದನ್ನು ವಿವರಿಸುವ ವಿಭಿನ್ನ ಕಾನೂನುಗಳು ಮತ್ತು ಕಾರ್ಯವಿಧಾನಗಳಿವೆ. ಅಂತಹ ಸಮಸ್ಯೆಗಳನ್ನು ಭೂ ವಿವಾದಗಳಲ್ಲಿ ಪರಿಣತಿ ಹೊಂದಿರುವ ವಕೀಲರ ಮೂಲಕ ಉತ್ತಮವಾಗಿ ವ್ಯವಹರಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ. ಆದಾಗ್ಯೂ, ನಿಮ್ಮ ಆಸ್ತಿಯು ನ್ಯಾಯಾಲಯದ ವಿವಾದದಲ್ಲಿ ಸಿಲುಕಿಕೊಂಡಿಲ್ಲ ಎಂದು ಖಚಿತಪಡಿಸಿಕೊಳ್ಳಲು ಮುಂಚಿತವಾಗಿ ನಿಮ್ಮ ಕೂಲಂಕುಷ ಪರಿಶೀಲನೆಗೆ ಒಳಪಡಿಸುವುದು ಉತ್ತಮವಾಗಿದೆ. ದಯವಿಟ್ಟು ವಕೀಲರೊಂದಿಗೆ ಮಾತನಾಡಿ ಅಥವಾ ಆಸ್ಕ್ ನ್ಯಾಯ ಸಹಾಯವಾಣಿ ಮೂಲಕ ನಮಗೆ ಯಾವುದೇ ಪ್ರಶ್ನೆಗಳನ್ನು ಕೇಳಿ.

ಅನಧಿಕೃತ ವ್ಯವಹಾರವನ್ನು ರದ್ದು ಮಾಡುವುದು

ಅನಧಿಕೃತ ವ್ಯವಹಾರ ಕುರಿತು ಗ್ರಾಹಕರಿಂದ ಮಾಹಿತಿ ಬಂದ 10 ದಿನಗಳ ಅವಧಿಯೊಳಗೆ ಬ್ಯಾಂಕು ಆ ವ್ಯವಹಾರವನ್ನು ರದ್ದುಗೊಳಿಸಿ, ಸದರಿ ಅನಧಿಕೃತ ಎಲೆಕ್ಟ್ರಾನಿಕ್ ವ್ಯವಹಾರದಲ್ಲಿ ಒಳಗೊಂಡ ಹಣವನ್ನು ಗ್ರಾಹಕರ ಖಾತೆಗೆ ಪುನ: ಜಮೆ ಮಾಡುತ್ತದೆ. ಈ ಕ್ರಮ ಕೈಗೊಳ್ಳಲು ಬ್ಯಾಂಕುಗಳು ವಿಮಾ ಹಣ ಹೊಂದಾಣಿಕೆಯಾಗುವವರೆಗೂ ಕಾಯಬಾರದು. ಅನಧಿಕೃತ ವ್ಯವಹಾರ ನಡೆದ ದಿನದಂದು ಕಳೆದುಕೊಂಡ ಹಣದ ಮೊತ್ತವನ್ನು ಬ್ಯಾಂಕ್ ಜಮಾ ಮಾಡತಕ್ಕದ್ದು.

ಹೊರವಲಯದ ಚೆಕ್ಕುಗಳನ್ನು ತುರ್ತಾಗಿ ಚುಕ್ತಗೊಳಿಸುವ ಪ್ರಕ್ರಿಯೆ

ಅದೇ ನಗರ ಅಥವಾ ಹೊರಗಿನ ಬ್ಯಾಂಕ್ ಶಾಖೆಯಲ್ಲಿ ಬ್ಯಾಂಕ್ ಖಾತೆಯನ್ನು ಹೊಂದಿರುವ ವ್ಯಕ್ತಿಗೆ ಚೆಕ್ಕುಗಳನ್ನು ನೀಡಬಹುದು. ಚೆಕ್ ಅನ್ನು ಅದೇ ನಗರದ ಹೊರಗಿನ ವ್ಯಕ್ತಿಗೆ ನೀಡಿದಾಗ ಅದು ಹೊರವಲಯದ ಚೆಕ್ ಆಗುತ್ತದೆ.

ಸ್ಪೀಡ್ ಕ್ಲಿಯರಿಂಗ್ ಎನ್ನುವುದು ಸ್ಥಳೀಯವಾಗಿ ಅಂತಹ ಚೆಕ್ಕುಗಳನ್ನು ತ್ವರಿತವಾಗಿ ಚುಕ್ತಗೊಳಿಸಲು ಸಾಧ್ಯವಾಗಿಸುವ ಪ್ರಕ್ರಿಯೆಯಾಗಿದೆ. MICR ಮತ್ತು ಕೋರ್ ಬ್ಯಾಂಕಿಂಗ್ ಸಿಸ್ಟಮ್ (CBS) ಸಹಾಯದಿಂದ, ಅಂತಹ ಚೆಕ್ಕುಗಳನ್ನು ಚುಕ್ತಗೊಳಿಸುವ ಸಂಪೂರ್ಣ ಪ್ರಕ್ರಿಯೆಯು ಸುಲಭ ಮತ್ತು ವೇಗವಾಗಿದೆ. ಇದನ್ನು ‘ಗ್ರಿಡ್-ಆಧಾರಿತ ಚೆಕ್ ಟ್ರಂಕೇಶನ್ ಸಿಸ್ಟಮ್’ ಎಂದೂ ಕರೆಯಲಾಗುತ್ತದೆ.

ಸ್ಪೀಡ್ ಕ್ಲಿಯರಿಂಗ್ ಪ್ರಕ್ರಿಯೆಯು ಅಸ್ತಿತ್ವದಲ್ಲಿರುವುದಕ್ಕಿಂತ ಮೊದಲು, ನಿಮ್ಮ ಬ್ಯಾಂಕ್‌ನಲ್ಲಿ ನೀವು ಹೊರವಲಯದ ಚೆಕ್ ಅನ್ನು ನೀಡಿದ್ದರೆ, ಅದು ಮೊದಲು ನಿಮ್ಮ ನಗರದಲ್ಲಿರುವ ಸ್ಥಳೀಯ ಕ್ಲಿಯರಿಂಗ್ ಹೌಸ್‌ಗೆ ಹೋಗುತ್ತಿತ್ತು ಮತ್ತು ನಂತರ ಪಾವತಿಯನ್ನು ಪ್ರಕ್ರಿಯೆಗೊಳಿಸಲು ಚೆಕ್ ಅನ್ನು ಭೌತಿಕವಾಗಿ ಹೊರಗಿನ ಶಾಖೆಗೆ ಕಳುಹಿಸಲಾಗುತ್ತಿತ್ತು. ಈಗ, ಸ್ಪೀಡ್ ಕ್ಲಿಯರಿಂಗ್‌ನೊಂದಿಗೆ, ಚೆಕ್ ಅನ್ನು ಕ್ಲಿಯರೆನ್ಸ್‌ ಗಾಗಿ ಡ್ರಾಯಿ ಬ್ಯಾಂಕಿನ ಸ್ಥಳೀಯ ಶಾಖೆಗೆ ಕಳುಹಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ.

ಆದ್ದರಿಂದ, ಸ್ಪೀಡ್ ಕ್ಲಿಯರಿಂಗ್ ಸಿಸ್ಟಮ್ನೊಂದಿಗೆ ಕ್ಲಿಯರೆನ್ಸ್ ವೇಗವಾಗಿ ಆಗುತ್ತದೆ.

ದೂರು ಸಲ್ಲಿಸಲು ಶುಲ್ಕ

ಗ್ರಾಹಕ ಸಂರಕ್ಷಣಾ ಕಾನೂನಿನಡಿಯಲ್ಲಿ ಸಲ್ಲಿಸಲಾದ ಪ್ರತಿಯೊಂದು ದೂರನ್ನು ರಾಷ್ಟ್ರೀಕೃತ ಬ್ಯಾಂಕ್‌ನ ಡಿಮ್ಯಾಂಡ್ ಡ್ರಾಫ್ಟ್ ರೂಪದಲ್ಲಿ ಅಥವಾ ಪೋಸ್ಟಲ್ ಆರ್ಡರ್ ಮೂಲಕ ಅಥವಾ ಎಲೆಕ್ಟ್ರಾನಿಕ್ ರೂಪದಲ್ಲಿ ಅತ್ಯಲ್ಪ ಶುಲ್ಕದೊಂದಿಗೆ ನೀಡಬೇಕು. ಸರಕು ಅಥವಾ ಸೇವೆಗಳ ಮೌಲ್ಯದ ಆಧಾರದ ಮೇಲೆ ಶುಲ್ಕಗಳನ್ನು ಕೆಳಗೆ ನೀಡಲಾಗಿದೆ:

ಜಿಲ್ಲಾ ಗ್ರಾಹಕ ವ್ಯಾಜ್ಯಗಳ ಪರಿಹಾರ ಆಯೋಗಕ್ಕೆ ಪಾವತಿಸಬೇಕಾದ ಶುಲ್ಕ:

ಸರಕು ಅಥವಾ ಸೇವೆಗಳ ಮೌಲ್ಯ ಶುಲ್ಕ
ರು. 5 ಲಕ್ಷಕ್ಕಿಂತಲೂ ಕಡಿಮೆ ಶುಲ್ಕ ಇಲ್ಲ
ರು. 5 ಲಕ್ಷ – ರು. 10 ಲಕ್ಷ ರು.   2000 200 ರು.
10 ಲಕ್ಷ – ರು. 20 ಲಕ್ಷ ರು. 400 ರು.
20 ಲಕ್ಷ – ರು. 50 ಲಕ್ಷ ರು. 1000 ರು.
50 ಲಕ್ಷ – ರು. 1 ಕೋಟಿ ರು. 2000 ರು.

ರಾಜ್ಯ ಗ್ರಾಹಕ ವ್ಯಾಜ್ಯಗಳ ಪರಿಹಾರ ಆಯೋಗಕ್ಕೆ ಪಾವತಿಸಬೇಕಾದ ಶುಲ್ಕ:

ಸರಕು ಅಥವಾ ಸೇವೆಗಳ ಮೌಲ್ಯ ಶುಲ್ಕ
ರು. 1 ಕೋಟಿ – ರು. 2 ಕೋಟಿ 2500 ರು.
ರು. 2 ಕೋಟಿ – ರು. 4 ಕೋಟಿ 3000 ರು.
ರು. 4 ಕೋಟಿ – ರು. 6 ಕೋಟಿ. 4000 ರು.
ರು. 6 ಕೋಟಿ – ರು. 8 ಕೋಟಿ 5000 ರು.
ರು. 8 ಕೋಟಿ – ರು. 10 ಕೋಟಿ 6000 ರು.

ರಾಷ್ಟ್ರೀಯ ಗ್ರಾಹಕ ವ್ಯಾಜ್ಯಗಳ ಪರಿಹಾರ ಆಯೋಗಕ್ಕೆ ಪಾವತಿಸಬೇಕಾದ ಶುಲ್ಕ:

ಸರಕು ಅಥವಾ ಸೇವೆಗಳ ಮೌಲ್ಯ ಶುಲ್ಕ
ರು. 10 ಕೋಟಿಗಿಂತ ಹೆಚ್ಚು ರು. 7,500

ಗಮನಿಸಬೇಕಾದ ಒಂದು ಪ್ರಮುಖ ಅಂಶವೆಂದರೆ, ಹೀಗೆ ಸಂಗ್ರಹಿಸಿದ ಶುಲ್ಕಗಳು ರಾಜ್ಯ ಮಟ್ಟದಲ್ಲಿ ಅಥವಾ ರಾಷ್ಟ್ರಮಟ್ಟದಲ್ಲಿ ಗ್ರಾಹಕ ಕಲ್ಯಾಣ ನಿಧಿಗೆ ಹೋಗುತ್ತದೆ. ಅಂತಹ ನಿಧಿ ಅಸ್ತಿತ್ವದಲ್ಲಿಲ್ಲದಿದ್ದರೆ, ಅದನ್ನು ರಾಜ್ಯ ಸರ್ಕಾರಕ್ಕೆ ಹೋಗುತ್ತದೆ. ಗ್ರಾಹಕ ಕಲ್ಯಾಣ ಯೋಜನೆಗಳ ಮುಂದುವರಿಕೆಗಾಗಿ ಶುಲ್ಕವನ್ನು ಬಳಸಲಾಗುತ್ತದೆ.