ಅತ್ಯಾಚಾರ ತಡೆಯುವುದು ಮತ್ತು ಕಾನೂನಿನ ಬಗ್ಗೆ ಜಾಗೃತಿಯುತವಾಗಿರುವುದು ಸಮಾಜದ ಜವಾಬ್ದಾರಿಯಾಗಿದೆ. ಮಹಿಳೆಯರಿಗೆ ನ್ಯಾಯ ಮತ್ತು ಸುರಕ್ಷತೆ ಒದಗಿಸಲು, ಅವರು ತಮ್ಮ ಹಕ್ಕುಗಳನ್ನು ಅರಿತು, ಸೂಕ್ತವಾದ ಕಾನೂನಿನ ಪ್ರಕ್ರಿಯೆಯನ್ನು ಅನುಸರಿಸುವುದು ಅತ್ಯಗತ್ಯ. ಸಮಾಜಿಕ ಪ್ರಜ್ಞೆ ಮತ್ತು ಕಾನೂನಿನ ಅರಿವು ಅತ್ಯಾಚಾರ ಪ್ರಕರಣಗಳ ವಿರುದ್ಧ ದೃಢವಾದ ಹೋರಾಟಕ್ಕೆ ನೆರವಾಗುತ್ತದೆ.
It is the responsibility of society to prevent rape and be aware of the law. To provide justice and safety to women, it is essential that they know their rights and follow due process of law. Social awareness and legal awareness help in a strong fight against rape cases.
ಎಚ್ಚರಿಕೆ: ಈ ವಿವರಣೆಯು ದೈಹಿಕ ಹಿಂಸೆ ಮತ್ತು ಲೈಂಗಿಕ ಹಿಂಸಾಚಾರದ ಮಾಹಿತಿಯನ್ನು ಒಳಗೊಂಡಿರುವುದರಿಂದ, ಕೆಲವು ಓದುಗರು ಇದರಿಂದ ತೊಂದರೆಯಾಗಬಹುದು.
ಅತ್ಯಾಚಾರವು ಪುರುಷನು ಮಹಿಳೆಯೊಂದಿಗೆ ಅವಳ ಇಚ್ಛೆಗೆ ವಿರುದ್ಧವಾಗಿ ಅಥವಾ ಅವಳ ಒಪ್ಪಿಗೆಯಿಲ್ಲದೆ ಲೈಂಗಿಕ ಸಂಭೋಗವನ್ನು ನಡೆಸಿದಾಗ ಸಂಭವಿಸುವ ಅಪರಾಧವಾಗಿದೆ.
ಒಬ್ಬ ಪುರುಷನು ಸಮ್ಮತಿಸದ ಮಹಿಳೆಯ ಮೇಲೆ ಈ ಕೃತ್ಯಗಳನ್ನು ಎಸಗಿದರೆ ಅದು ಅತ್ಯಾಚಾರವಾಗುತ್ತದೆ:
- ಮಹಿಳೆಯ ಯೋನಿ, ಬಾಯಿ, ಮೂತ್ರನಾಳ, ಅಥವಾ ಗುದದ್ವಾರದೊಳಗೆ ಅವನ ಶಿಶ್ನವನ್ನು ನುಗ್ಗಿಸುವುದು ಅಥವಾ ಅವನೊಂದಿಗೆ ಅಥವಾ ಇನ್ನೊಬ್ಬ ವ್ಯಕ್ತಿಯೊಂದಿಗೆ ಇದನ್ನು ಮಾಡಲು ಅವಳನ್ನು ಒತ್ತಾಯಿಸುವುದು, ಅಥವಾ
- ಮಹಿಳೆಯ ಯೋನಿ, ಬಾಯಿ ,ಮೂತ್ರನಾಳ, ಅಥವಾ ಗುದದ್ವಾರಕ್ಕೆ, ಯಾವುದೇ ವಸ್ತುವನ್ನು ಸೇರಿಸುವುದು ಅಥವಾ ಅವನೊಂದಿಗೆ ಅಥವಾ ಇತರ ಯಾವುದೇ ವ್ಯಕ್ತಿಯೊಂದಿಗೆ ಹಾಗೆ ಮಾಡುವಂತೆ ಒತ್ತಾಯಿಸುವುದು; ಅಥವಾ
- ಮಹಿಳೆಯ ಯೋನಿ, ಮೂತ್ರನಾಳ, ಗುದದ್ವಾರ, ಅಥವಾ ದೇಹದ ಯಾವುದೇ ಭಾಗಕ್ಕೆ ನುಗ್ಗುವಂತೆ ಮಹಿಳೆಯ ದೇಹದ ಯಾವುದೇ ಭಾಗವನ್ನು ಕುಶಲತೆಯಿಂದ ಬಳಸುವುದು/ ಪರಿವರ್ತಿಸುವುದು ಅಥವಾ ಅವನೊಂದಿಗೆ ಅಥವಾ ಇತರ ಯಾವುದೇ ವ್ಯಕ್ತಿಯೊಂದಿಗೆ ಹಾಗೆ ಮಾಡುವಂತೆ ಮಾಡುವುದು; ಅಥವಾ
- ಅವನ ಬಾಯಿಯನ್ನು ಮಹಿಳೆಯ ಯೋನಿ, ಗುದದ್ವಾರ ಅಥವಾ ಮೂತ್ರನಾಳಕ್ಕೆ ತಾಕಿಸುವುದು, ಅಥವಾ ಅವಳನ್ನು ಅವನ ಅಥವಾ ಇತರ ಯಾವುದೇ ವ್ಯಕ್ತಿಯೊಂದಿಗೆ ಹೀಗೆ ಮಾಡುವಂತೆ ಒತ್ತಾಯಿಸುವುದು.
ವೈದ್ಯಕೀಯ ವಿಧಾನ ಅಥವಾ ಪ್ರಕ್ರಿಯೆಯನ್ನು ಅತ್ಯಾಚಾರ ಎಂದು ಪರಿಗಣಿಸಲಾಗುವುದಿಲ್ಲ. ಉದಾಹರಣೆಗೆ, ವೈದ್ಯರು ವೈದ್ಯಕೀಯ ಪ್ರಕ್ರಿಯೆಯ ಭಾಗವಾಗಿ ರೋಗಿಯ ಖಾಸಗಿ ಭಾಗಗಳನ್ನು ಪರೀಕ್ಷಿಸಿದರೆ, ಅದು ಅತ್ಯಾಚಾರವಲ್ಲ.
ಸಮ್ಮತಿಯು ಒಂದು ನಿರ್ದಿಷ್ಟ ಲೈಂಗಿಕ ಕ್ರಿಯೆಯಲ್ಲಿ ಪಾಲ್ಗೊಳ್ಳಲು ತಮ್ಮ ಇಚ್ಛೆಯನ್ನು ವ್ಯಕ್ತಪಡಿಸುವ ವ್ಯಕ್ತಿಯಿಂದ ಸ್ವಯಿಚ್ಛೆಯಿಂದ, ಗೊಂದಲಾರ್ಥಗಳಿಲ್ಲದ ಮತ್ತು ಸ್ಪಷ್ಟವಾದ ಒಪ್ಪಂದವಾಗಿದೆ. ಒಬ್ಬ ಮಹಿಳೆ ತಾನು ಯಾವುದಕ್ಕೆ ಸಮ್ಮತಿ ನೀಡುತ್ತಿದ್ದಾಳೆ ಮತ್ತು ಸಮ್ಮತಿಸಿದ ಕ್ರುತ್ಯದಿಂದಾಗುವ ಪರಿಣಾಮವನ್ನ ಅರಿತಿರಬೇಕು. ಅವಳು ದೈಹಿಕವಾಗಿ ಸಂಭೋಗ ಕ್ರಿಯೆಯನ್ನು ವಿರೋಧಿಸದಿದ್ದರೂ ಸಹ, ಅವಳು ಲೈಂಗಿಕ ಚಟುವಟಿಕೆಗೆ ಒಪ್ಪಿಗೆ ಸೂಚಿಸಿದ್ದಾಳೆ ಎಂದು ಅರ್ಥವಲ್ಲ.
ಕೆಳಗಿನ ಸಂದರ್ಭಗಳಲ್ಲಿ, ಮಹಿಳೆ ತನ್ನ ಒಪ್ಪಿಗೆಯನ್ನು ನೀಡಿದ್ದರೂ ಸಹ ಪುರುಷನು ಅತ್ಯಾಚಾರ ಎಸಗಿದ್ದಾನೆ ಎಂದು ಹೇಳಲಾಗುತ್ತದೆ1:
- ಅವಳನ್ನು ಹಿಂಸಿಸುವುದಾಗಿ ಬೆದರಿಕೆಯೊಡ್ಡಿ ಅಥವಾ ಅವಳ ಜೀವಕ್ಕೆ ಬೆದರಿಕೆಯೊಡ್ಡಿ ಅಥವಾ ಅವಳ ಆತ್ಮೀಯರ ಪ್ರಾಣಕ್ಕೆ ಬೆದರಿಕೆಯೊಡ್ಡಿ ಬಲವಂತವಾಗಿ ಅವಳ ಒಪ್ಪಿಗೆಯನ್ನು ಪಡೆದಿದ್ದರೆ
- ಪುರುಷನು ತಾನು ಆ ಮಹಿಳೆಯ ಪತಿ ಅಲ್ಲ ಎಂದು ತಿಳಿದಿದ್ದು ಮತ್ತು ಅವಳು ಆ ಪುರುಷನನ್ನು ತನ್ನ ಪತಿ ಎಂದು ಭಾವಿಸಿಕೊಂಡ ಮಾತ್ರಕ್ಕೆ ಅವಳ ಒಪ್ಪಿಗೆ ನೀಡಿದ್ದರೆ
- ಮನಸ್ಸಿನ ಅಸ್ವಸ್ಥತೆ ಅಥವಾ ಅಮಲು ಅಥವಾ ಪುರುಷನು ತನಗೆ ಹಾನಿಕಾರಕ ಪದಾರ್ಥವನ್ನು ನೀಡಿದ್ದರಿಂದ ಮಹಿಳೆಯು ತಾನು ಒಪ್ಪಿಗೆ ನೀಡುವ ಕ್ರಿಯೆಯ ಸ್ವರೂಪ ಮತ್ತು ಪರಿಣಾಮಗಳನ್ನು ಅರ್ಥಮಾಡಿಕೊಳ್ಳಲು ಸಾಧ್ಯವಾಗದಿದ್ದರೆ
- ಮಹಿಳೆ ಹದಿನೆಂಟು ವರ್ಷಕ್ಕಿಂತ ಕಡಿಮೆ ವಯಸ್ಸಿನವರಾಗಿದ್ದರೆ.
| ಸಮ್ಮತಿ ಎಂದರೆ, |
ಸ್ವಯಿಚ್ಛೆಯಿಂದ
————————-
ಸ್ಪಷ್ಟವಾದ
————————-
ಗೊಂದಲಾರ್ಥಗಳಿಲ್ಲದ |
ಬಲವಂತವಿಲ್ಲದ
ಬೆದರಿಕೆಯಿಂದಲ್ಲದ
ಪ್ರಜ್ಞಾಹೀನ ಸ್ಥಿತಿಯಲ್ಲಿರದ
—————————-
ಹೌದು ಎಂದರೆ ಹೌದು
ಇಲ್ಲಾ ಎಂದರೆ ಇಲ್ಲಾ
—————————-
ಮದ್ಯ ಸೇವನೆ ಅಥವಾ ಇತರೇ ನಶೆಯಲ್ಲಿರದ
ಕೇಳಿಸದಂತೆ ಇರದ |
ಹದಿನೆಂಟು ವರ್ಷಕ್ಕಿಂತ ಕಡಿಮೆ ವಯಸ್ಸಿನ (ಅಪ್ರಾಪ್ತ ವಯಸ್ಸಿನ) ಹುಡುಗಿಯೊಂದಿಗಿನ ಲೈಂಗಿಕತೆಯನ್ನು ಅತ್ಯಾಚಾರ ಎಂದು ಪರಿಗಣಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ, ಹುಡುಗಿ ಲೈಂಗಿಕ ಕ್ರಿಯೆಗೆ ಒಪ್ಪಿಗೆ ನೀಡಿದ್ದರೂ ಸಹ. ಉದಾಹರಣೆಗೆ, ಒಬ್ಬ ಪುರುಷನು ಹದಿನೇಳು ವರ್ಷದ ಹುಡುಗಿಯೊಂದಿಗೆ ಸಂಭೋಗಿಸಿದರೆ, ಅದು ಅತ್ಯಾಚಾರ ಎಂದು ಪರಿಗಣಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ, ಇದು ಆ ಹುಡುಗಿ ಸಂಭೋಗಕ್ಕೆ ಒಪ್ಪಿದ್ದರೂ ಸಹ.
ಎಚ್ಚರಿಕೆ: ಈ ವಿವರಣೆಯು ದೈಹಿಕ ಹಿಂಸೆ ಮತ್ತು ಲೈಂಗಿಕ ಹಿಂಸಾಚಾರದ ಮಾಹಿತಿಯನ್ನು ಒಳಗೊಂಡಿರುವುದರಿಂದ, ಕೆಲವು ಓದುಗರು ಇದರಿಂದ ತೊಂದರೆಯಾಗಬಹುದು.
ಅತ್ಯಾಚಾರಕ್ಕೆ ಹತ್ತು ವರ್ಷಗಳ ಜೈಲು ಶಿಕ್ಷೆಯಿಂದ ಹಿಡಿದು ಜೀವಾವಧಿ ಶಿಕ್ಷೆ, ಜೊತೆಗೆ ದಂಡ ವಿಧಿಸಬಹುದು.2 ಭಾರತೀಯ ನ್ಯಾಯ ಸಂಹಿತೆ (BNS) ಎರಡು ರೀತಿಯ ಸೆರೆವಾಸವನ್ನು ವಿಧಿಸುತ್ತದೆ: ಸರಳ ಸೆರೆವಾಸ ಮತ್ತು ಕಠಿಣ ಸೆರೆವಾಸ. ಕಠಿಣವಾದ ಸೆರೆವಾಸವು ಸರಳ ಸೆರೆವಾಸಕ್ಕಿಂತ ಕಠಿಣವಾದ ಶಿಕ್ಷೆಯಾಗಿದೆ, ಇದು ಕಠಿಣ ಪರಿಶ್ರಮವನ್ನು ಒಳಗೊಂಡಿರುತ್ತದೆ ಮತ್ತು ಇದನ್ನು ಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿ ಗಂಭೀರ ಅಪರಾಧಗಳಿಗೆ ಕಾಯ್ದಿರಿಸಲಾಗಿದೆ.
ಕೆಳಗಿನ ಸಂದರ್ಭಗಳಲ್ಲಿ ಶಿಕ್ಷೆಯು ಹೆಚ್ಚು ತೀವ್ರವಾಗಿರುತ್ತದೆ:
ಸಂತ್ರಸ್ತರು ಹದಿನಾರು ವರ್ಷಕ್ಕಿಂತ ಕಡಿಮೆ ವಯಸ್ಸಿನವರಾಗಿದ್ದಲ್ಲಿ
ಸಂತ್ರಸ್ತರು ಹದಿನಾರು ವರ್ಷಕ್ಕಿಂತ ಕಡಿಮೆಯಿರುವಾಗ, ಶಿಕ್ಷೆಯು ದಂಡದೊಂದಿಗೆ, ಇಪ್ಪತ್ತು ವರ್ಷಗಳವರೆಗೆ ಜೈಲುವಾಸದಿಂದ ಜೀವಾವಧಿ ಶಿಕ್ಷೆಯಾಗಬಹುದು (ವ್ಯಕ್ತಿಯ ಉಳಿದ ನೈಸರ್ಗಿಕ ಜೀವನಕ್ಕೆ ಸೆರೆವಾಸ).3 ಸಂತ್ರಸ್ತರು ಹನ್ನೆರಡು ವರ್ಷಕ್ಕಿಂತ ಕಡಿಮೆ ವಯಸ್ಸಿನವರಾಗಿದ್ದರೆ, ಅಪರಾಧಿಗೆ ಮರಣದಂಡನೆಯನ್ನು ಸಹ ನೀಡಬಹುದು.4 ಸಂತ್ರಸ್ತರ ವೈದ್ಯಕೀಯ ವೆಚ್ಚಗಳು ಮತ್ತು ಪುನರ್ವಸತಿಯನ್ನು ಪೂರೈಸಲು ದಂಡವು ನ್ಯಾಯಯುತ ಮತ್ತು ಸಮಂಜಸವಾಗಿರಬೇಕು ಮತ್ತು ಇದನ್ನು ಸಂತ್ರಸ್ತರಿಗೆ ಪಾವತಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ.
ಅತ್ಯಾಚಾರವು ಮಹಿಳೆಯ ಸಾವು ಅಥವಾ ನಿಷ್ಕ್ರಿಯ ಸ್ಥಿತಿಗೆ ಕಾರಣವಾದಾಗ
ಅತ್ಯಾಚಾರವು ಮಹಿಳೆಗೆ ತೀವ್ರ ಗಾಯವನ್ನು ಉಂಟುಮಾಡಿ ಅವಳ ಸಾವಿಗೆ ಕಾರಣವಾದರೆ ಅಥವಾ ಅವಳನ್ನು ಶಾಶ್ವತವಾಗಿ ನಿಷ್ಕ್ರಿಯ ಸ್ಥಿತಿಯಲ್ಲಿ ಇರಿಸಿದರೆ, ಅಪರಾಧಿಗೆ ಇಪ್ಪತ್ತು ವರ್ಷಗಳವರೆಗೆ ಜೈಲು ಶಿಕ್ಷೆಯಿಂದ ಜೀವಾವಧಿ ಶಿಕ್ಷೆ (ವ್ಯಕ್ತಿಯ ಉಳಿದ ಜೀವಿತಾವಧಿಯವರೆಗೆ ಜೈಲು), ಜೊತೆಗೆ ದಂಡ ಅಥವಾ ಮರಣ ದಂಡನೆ ವಿಧಿಸಬಹುದು.5
ಎಚ್ಚರಿಕೆ: ಈ ವಿವರಣೆಯು ದೈಹಿಕ ಹಿಂಸೆ ಮತ್ತು ಲೈಂಗಿಕ ಹಿಂಸಾಚಾರದ ಮಾಹಿತಿಯನ್ನು ಒಳಗೊಂಡಿರುವುದರಿಂದ, ಕೆಲವು ಓದುಗರು ಇದರಿಂದ ತೊಂದರೆಯಾಗಬಹುದು.
ಸಾಮೂಹಿಕ ಅತ್ಯಾಚಾರವು ಅತ್ಯಾಚಾರ ಮಾಡುವ ಉದ್ದೇಶದಿಂದ ಅನೇಕ ಜನರು/ ಜನರ ಗುಂಪಿನಿಂದ ಮಹಿಳೆಯ ಮೇಲೆ ಮಾಡುವ ಅತ್ಯಾಚಾರವನ್ನು ಸೂಚಿಸುತ್ತದೆ. ಸಾಮೂಹಿಕ ಅತ್ಯಾಚಾರದ ಪ್ರಕರಣದಲ್ಲಿ, ಗುಂಪಿನಲ್ಲಿರುವ ಪ್ರತಿಯೊಬ್ಬ ವ್ಯಕ್ತಿಯು ಅಪರಾಧಿ.6
ಸಾಮೂಹಿಕ ಅತ್ಯಾಚಾರಕ್ಕೆ7 ಇಪ್ಪತ್ತು ವರ್ಷಗಳ ಕಠಿಣ ಸೆರೆವಾಸದಿಂದ ಅಪರಾಧಿಯ ಉಳಿದ ಸಹಜ ಜೀವಿತಾವಧಿಯ ವರೆಗೆ ಜೈಲು ಶಿಕ್ಷೆ ಮತ್ತು ದಂಡವಾಗಿದೆ.
ಸಂತ್ರಸ್ತರು ಹದಿನೆಂಟು ವರ್ಷಕ್ಕಿಂತ ಕಡಿಮೆ ವಯಸ್ಸಿನವರಾಗಿದ್ದರೆ, ಶಿಕ್ಷೆಯು ದಂಡದ ಜೊತೆಗೆ ಅಪರಾಧಿಯ ಉಳಿದ ಜೀವಿತಾವಧಿಯ ವರೆಗಿನ ಜೀವಾವಧಿ ಶಿಕ್ಷೆಯಾಗಿದೆ ಅಥವಾ ಮರಣದಂಡನೆ.
ಇದಲ್ಲದೆ, ಸಂತ್ರಸ್ತರ ವೈದ್ಯಕೀಯ ವೆಚ್ಚಗಳು ಮತ್ತು ಪುನರ್ವಸತಿಯ ಪೂರೈಕೆಗಾಗಿ ಅಪರಾಧಿಗಳು ನ್ಯಾಯಯುತ ಮತ್ತು ಪೂರಕವಾದ ದಂಡವನ್ನು ಪಾವತಿಸಬೇಕು.ಪಡೆದ ದಂಡವನ್ನು ಸಂತ್ರಸ್ತರಿಗೆ ಪಾವತಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ.
ಅಪರಾಧವನ್ನು ಪುನರಾವರ್ತಿಸಿದರೆ ಶಿಕ್ಷೆ
ಅಪರಾಧವನ್ನು ಪುನರಾವರ್ತಿಸಿದರೆ ಶಿಕ್ಷೆ
ಅತ್ಯಾಚಾರ/ಸಾಮೂಹಿಕ ಅತ್ಯಾಚಾರದ ಅಪರಾಧಕ್ಕಾಗಿ ಈ ಹಿಂದೆ ಯಾರಾದರೂ ತಪ್ಪಿತಸ್ಥರಾಗಿದ್ದರೆ ಮತ್ತು ನಂತರ ಅವರು ಮತ್ತೆ ಅತ್ಯಾಚಾರ/ಸಾಮೂಹಿಕ ಅತ್ಯಾಚಾರಕ್ಕಾಗಿ ತಪ್ಪಿತಸ್ಥರೆಂದು ಸಾಬೀತಾದರೆ, ಅವರಿಗೆ ಜೀವಾವಧಿ ಶಿಕ್ಷೆ (ಆ ವ್ಯಕ್ತಿಯ ನೈಸರ್ಗಿಕ ಜೀವನದ ಉಳಿದ ಅವಧಿಗೆ ಸೆರೆವಾಸ) ಅಥವಾ ಮರಣದಂಡನೆ ವಿಧಿಸಬಹುದು.8
ಅತ್ಯಾಚಾರ/ಸಾಮೂಹಿಕ ಅತ್ಯಾಚಾರದ ಅಪರಾಧಕ್ಕಾಗಿ ಈ ಹಿಂದೆ ಯಾರಾದರೂ ತಪ್ಪಿತಸ್ಥರಾಗಿದ್ದರೆ ಮತ್ತು ನಂತರ ಅವರು ಮತ್ತೆ ಅತ್ಯಾಚಾರ/ಸಾಮೂಹಿಕ ಅತ್ಯಾಚಾರಕ್ಕಾಗಿ ತಪ್ಪಿತಸ್ಥರೆಂದು ಸಾಬೀತಾದರೆ, ಅವರಿಗೆ ಜೀವಾವಧಿ ಶಿಕ್ಷೆ (ಆ ವ್ಯಕ್ತಿಯ ನೈಸರ್ಗಿಕ ಜೀವನದ ಉಳಿದ ಅವಧಿಗೆ ಸೆರೆವಾಸ) ಅಥವಾ ಮರಣದಂಡನೆ ವಿಧಿಸಬಹುದು.8
ಎಚ್ಚರಿಕೆ: ಈ ವಿವರಣೆಯು ದೈಹಿಕ ಹಿಂಸೆ ಮತ್ತು ಲೈಂಗಿಕ ಹಿಂಸಾಚಾರದ ಮಾಹಿತಿಯನ್ನು ಒಳಗೊಂಡಿರುವುದರಿಂದ, ಕೆಲವು ಓದುಗರು ಇದರಿಂದ ತೊಂದರೆಯಾಗಬಹುದು.
ಭಾರತೀಯ ಕಾನೂನಿನ ಪ್ರಕಾರ ವೈವಾಹಿಕ ಅತ್ಯಾಚಾರವು ಅಪರಾಧವಲ್ಲ. ಹದಿನೆಂಟು ವರ್ಷಕ್ಕಿಂತ ಕಡಿಮೆ ವಯಸ್ಸಿನ (ಅಪ್ರಾಪ್ತ ವಯಸ್ಕ) ಹೆಂಡತಿಯ ಹೊರತು ಪಡಿಸಿ, ಆಕೆಯ ಒಪ್ಪಿಗೆಯಿಲ್ಲದೆ ತನ್ನ ಹೆಂಡತಿಯೊಂದಿಗೆ ಬಲವಂತದ ಲೈಂಗಿಕ ಸಂಭೋಗಕ್ಕಾಗಿ ಪತಿಯನ್ನು ಕಾನೂನು ಶಿಕ್ಷಿಸುವುದಿಲ್ಲ.9
ಆದ್ದರಿಂದ, ಪುರುಷನು ತನ್ನ ವಯಸ್ಕ ಹೆಂಡತಿಯೊಂದಿಗೆ ನಡೆಸುವ ಯಾವುದೇ ಲೈಂಗಿಕ ಸಂಭೋಗ ಅಥವಾ ಲೈಂಗಿಕ ಕ್ರಿಯೆಗಳು ಅತ್ಯಾಚಾರವಲ್ಲ. ಆದಾಗ್ಯೂ, ಮಹಿಳೆ ತನ್ನ ಪತಿಯಿಂದ ಪ್ರತ್ಯೇಕವಾಗಿ ವಾಸಿಸುತ್ತಿದ್ದರೆ ಇದು ಅನ್ವಯಿಸುವುದಿಲ್ಲ. ದಂಪತಿಗಳು ವಿವಾಹಿತರಾಗಿದ್ದು, ಆದರೆ ಪ್ರತ್ಯೇಕವಾಗಿ ವಾಸಿಸುತ್ತಿದ್ದರೆ, ಪತ್ನಿ ಲೈಂಗಿಕ ಸಂಭೋಗಕ್ಕೆ ಒಪ್ಪಿಗೆ ನೀಡದಿದ್ದರೆ ಪತಿ ಅತ್ಯಾಚಾರದ ಅಪರಾಧಿ. ಈ ಪ್ರಕರಣದಲ್ಲಿ ಪತಿಗೆ ಎರಡರಿಂದ ಏಳು ವರ್ಷಗಳವರೆಗೆ ಜೈಲು ಶಿಕ್ಷೆ, ಜೊತೆಗೆ ದಂಡ ವಿಧಿಸಬಹುದು.10
ಆದ್ದರಿಂದ, ಪುರುಷನು ತನ್ನ ವಯಸ್ಕ ಹೆಂಡತಿಯೊಂದಿಗೆ ನಡೆಸುವ ಯಾವುದೇ ಲೈಂಗಿಕ ಸಂಭೋಗ ಅಥವಾ ಲೈಂಗಿಕ ಕ್ರಿಯೆಗಳು ಅತ್ಯಾಚಾರವಲ್ಲ. ಆದಾಗ್ಯೂ, ಮಹಿಳೆ ತನ್ನ ಪತಿಯಿಂದ ಪ್ರತ್ಯೇಕವಾಗಿ ವಾಸಿಸುತ್ತಿದ್ದರೆ ಇದು ಅನ್ವಯಿಸುವುದಿಲ್ಲ. ದಂಪತಿಗಳು ವಿವಾಹಿತರಾಗಿದ್ದರೆ, ಆದರೆ ಪ್ರತ್ಯೇಕವಾಗಿ ವಾಸಿಸುತ್ತಿದ್ದರೆ, ಪತ್ನಿ ಲೈಂಗಿಕ ಸಂಭೋಗಕ್ಕೆ ಒಪ್ಪಿಗೆ ನೀಡದಿದ್ದರೆ ಪತಿ ಅತ್ಯಾಚಾರದ ಅಪರಾಧಿ. ಈ ಪ್ರಕರಣದಲ್ಲಿ ಪತಿಗೆ ಎರಡರಿಂದ ಏಳು ವರ್ಷಗಳವರೆಗೆ ಜೈಲು ಶಿಕ್ಷೆ, ಜೊತೆಗೆ ದಂಡ.10
ಕಾನೂನು ವೈವಾಹಿಕ ಅತ್ಯಾಚಾರವನ್ನು ಶಿಕ್ಷಿಸದಿದ್ದರೂ, ಕೌಟುಂಬಿಕ ಹಿಂಸೆಯಿಂದ ಮಹಿಳೆಯರ ರಕ್ಷಣಾಕಾಯಿದೆ, 2005 ರ ಅಡಿಯಲ್ಲಿ ಮಹಿಳೆಯು ಪರಿಹಾರವನ್ನು ಪಡೆಯಬಹುದು. ಈ ಕಾನೂನು ಮಹಿಳೆಯ ಘನತೆಗೆ ಧಕ್ಕೆತರುವ, ಅವಮಾನಿಸುವ, ಕುಗ್ಗಿಸುವ ಅಥವಾ ಉಲ್ಲಂಘಿಸುವ ಲೈಂಗಿಕ ಸ್ವರೂಪದ ಯಾವುದೇ ನಡವಳಿಕೆಯನ್ನು ಒಳಗೊಂಡ ಲೈಂಗಿಕ ದೌರ್ಜನ್ಯವನ್ನು ಅಪರಾಧವೆಂದು ಹೇಳುತ್ತದೆ.11 ಕೌಟುಂಬಿಕ ದೌರ್ಜನ್ಯದ ವಿರುದ್ಧ ಮಹಿಳೆಯ ಹಕ್ಕುಗಳ ಬಗ್ಗೆ ಇನ್ನಷ್ಟು ತಿಳಿದುಕೊಳ್ಳಲು, ಇಲ್ಲಿ ಓದಿ.
| ವೈವಾಹಿಕ ಅತ್ಯಾಚಾರಕ್ಕೆ ಆಸರೆ.. |
ಹೆಂಡತಿ ಅಪ್ರಾಪ್ತ ವಯಸ್ಕಳಾಗಿದ್ದರೆ
————————-
ದಂಪತಿಗಳು ಬೇರ್ಪಟ್ಟರೆ
————————-
ಕೌಟುಂಬಿಕ ಹಿಂಸೆ ಕಾನೂನಿನ ಅಡಿಯಲ್ಲಿ |
18 ವರ್ಷಕ್ಕಿಂತ ಕಡಿಮೆ ವಯಸ್ಸಿನವರು
20 ವರ್ಷ ಶಿಕ್ಷೆ ಇಂದ ಜೀವಾವಧಿ + ದಂಡ
—————————-
ಹೆಂಡತಿ ಪ್ರತ್ಯೇಕವಾಗಿ ವಾಸಿಸುತ್ತಿದ್ದರೆ
2 ರಿಂದ 7 ವರ್ಷಗಳು + ದಂಡ
—————————-
ಲೈಂಗಿಕ ದೌರ್ಜನ್ಯವನ್ನು ಒಳಗೊಳ್ಳುತ್ತದೆ |
ಎಚ್ಚರಿಕೆ: ಈ ವಿವರಣೆಯು ದೈಹಿಕ ಹಿಂಸೆ ಮತ್ತು ಲೈಂಗಿಕ ಹಿಂಸಾಚಾರದ ಮಾಹಿತಿಯನ್ನು ಒಳಗೊಂಡಿರುವುದರಿಂದ, ಕೆಲವು ಓದುಗರು ಇದರಿಂದ ತೊಂದರೆಯಾಗಬಹುದು.
ಒಬ್ಬ ಪುರುಷನು ತನ್ನ ಅಧಿಕಾರ ಅಥವಾ ಸ್ಥಾನದ ಕಾರಣದಿಂದ ಮಹಿಳೆಯ ಮೇಲೆ ನಿಯಂತ್ರಣವನ್ನು ಹೊಂದಿದ್ದರೆ ಮತ್ತು ಈ ನಿಯಂತ್ರಣವನ್ನು ಬಳಸಿಕೊಂಡು ಮಹಿಳೆ ತನ್ನೊಂದಿಗೆ ಲೈಂಗಿಕ ಸಂಬಂಧ ಹೊಂದುವಂತೆ ಪ್ರಚೋದಿಸಿದರೆ, ಅದು ಅಪರಾಧವಾಗಿದೆ.12 ಯಾವುದೇ ಮಹಿಳೆ ತನ್ನೊಂದಿಗೆ ಲೈಂಗಿಕ ಸಂಭೋಗವನ್ನು ಹೊಂದಲು ಮನವೊಲಿಸಲು ಅಥವಾ ಮೋಹಿಸಲು ತನ್ನ ಸ್ಥಾನ ಅಥವಾ ವಿಶ್ವಾಸಾರ್ಹ ಸಂಬಂಧವನ್ನು ನಂಬಿಕೆಯಾದಾರಿತ ಸಂಬಂಧಗಳು) ದುರುಪಯೋಗಪಡಿಸಿಕೊಳ್ಳುವ ಯಾವುದೇ ವ್ಯಕ್ತಿಗೆ ಕಾನೂನು ಶಿಕ್ಷೆಯನ್ನು ನೀಡುತ್ತದೆ. ಮಹಿಳೆ ಅವನ ವಶದಲ್ಲಿರಬಹುದು, ಅವನ ಉಸ್ತುವಾರಿಯಲ್ಲಿರಬಹುದು ಅಥವಾ ಆವರಣದಲ್ಲಿ ಹಾಜರಿರಬಹುದು. ಇಲ್ಲಿ, ಲೈಂಗಿಕ ಸಂಭೋಗವು ಅತ್ಯಾಚಾರವನ್ನು ಉಲ್ಲೇಖಿಸುವುದಿಲ್ಲ, ಇದನ್ನು ಭಾರತೀಯ ನ್ಯಾಯ ಸಂಹಿತೆಯ ಸೆಕ್ಷನ್ 63 ರ ಅಡಿಯಲ್ಲಿ ಪ್ರತ್ಯೇಕ ಅಪರಾಧವೆಂದು ಪರಿಗಣಿಸಲಾಗಿದೆ.
ಲೈಂಗಿಕ ಸಂಭೋಗವನ್ನು ಹೊಂದಲು ಮಹಿಳೆಯನ್ನು ಮನವೊಲಿಸುವ ವ್ಯಕ್ತಿ ಹೀಗಿರಬಹುದು:
ಎ) ಅಧಿಕಾರದ ಸ್ಥಾನದಲ್ಲಿ ಅಥವಾ ವಿಶ್ವಾಸಾರ್ಹ ಸಂಬಂಧದಲ್ಲಿ; ಅಥವಾ
ಬಿ) ಸಾರ್ವಜನಿಕ ಸೇವಕ; ಅಥವಾ
ಸಿ) ಜೈಲು, ರಿಮಾಂಡ್ ಹೋಮ್, ಇತರ ಕಸ್ಟಡಿ ಸ್ಥಳ, ಅಥವಾ ಮಹಿಳಾ ಅಥವಾ ಮಕ್ಕಳ ಸಂಸ್ಥೆಯ ಸೂಪರಿಂಟೆಂಡೆಂಟ್ ಅಥವಾ ಮ್ಯಾನೇಜರ್; ಅಥವಾ
ಡಿ) ಆಸ್ಪತ್ರೆಯ ನಿರ್ವಹಣೆ ಅಥವಾ ಸಿಬ್ಬಂದಿ.
ಇ) ಸಂಬಂಧಿ, ರಕ್ಷಕ ಅಥವಾ ಶಿಕ್ಷಕ.
ಈ ಪ್ರಕರಣಗಳಲ್ಲಿ, ಅಧಿಕಾರದಲ್ಲಿರುವ ವ್ಯಕ್ತಿಗೆ ದಂಡದ ಜೊತೆಗೆ ಐದರಿಂದ ಹತ್ತು ವರ್ಷಗಳವರೆಗೆ ಜೈಲು ಶಿಕ್ಷೆ ವಿಧಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ.
ಉದಾಹರಣೆಗೆ, ಪುರುಷ ಜೈಲು ಸೂಪರಿಂಟೆಂಡೆಂಟ್ ಒಬ್ಬ ಮಹಿಳಾ ಖೈದಿಯನ್ನು ತನ್ನ ಬಿಡುಗಡೆಗೆ ಬೆಂಬಲಿಸುವುದರ ಪ್ರತಿಯಾಗಿ ತನ್ನೊಂದಿಗೆ ಸಂಭೋಗಿಸಲು ಕೇಳಿದರೆ ಮತ್ತು ತನ್ನೊಂದಿಗೆ ಸಂಭೋಗಿಸಲು ಅವಳ ಮನವೊಲಿಸಿದರೆ, ಅವನು ತನ್ನ ಸ್ಥಾನವನ್ನು ದುರುಪಯೋಗಪಡಿಸಿಕೊಂಡಂತಾಗುತ್ತದೆ. ಈ ಸಂದರ್ಭದಲ್ಲಿ, ಅವನು ತನ್ನ ಮೇಲೆ ಬಲವಂತವಾಗಿ ಅತ್ಯಾಚಾರ ಎಸಗಿಲ್ಲ ಆದರೆ ತನ್ನ ಅಧಿಕಾರದ ಸ್ಥಾನವನ್ನು ಬಳಸಿಕೊಂಡು ತನ್ನೊಂದಿಗೆ ಲೈಂಗಿಕ ಸಂಬಂಧ ಹೊಂದಲು ಮನವೊಲಿಸಿದ್ದಾನೆ.
ಪೋಲೀಸ್
- ಅತ್ಯಾಚಾರದ ಅಪರಾಧ ಜರುಗಿದ್ದರೆ, ಪ್ರಥಮ ಮಾಹಿತಿ ವರದಿಯನ್ನು (FIR) ದಾಖಲಿಸುವ ಮೂಲಕ ಪೊಲೀಸರಿಗೆ ವರದಿ ಮಾಡುವುದು ಮೊದಲ ಮತ್ತು ಪ್ರಮುಖ ಕರ್ತವ್ಯವಾಗಿದೆ.13 ಇಲ್ಲವಾದರೆ, 1091 (ಮಹಿಳಾ ಸಹಾಯವಾಣಿ ಸಂಖ್ಯೆ) ಗೆ ಕರೆ ಮಾಡಿ ಮತ್ತು ಅತ್ಯಾಚಾರದ ಕುರಿತು ವರದಿ ಮಾಡಿ.
ಯಾರಾದರೂ ಅಪರಾಧವನ್ನು ತಕ್ಷಣವೇ ವರದಿ ಮಾಡದಿದ್ದರೂ, ವಿಳಂಬವಾದ FIR ಪ್ರಕರಣಕ್ಕೆ ಹಾನಿ ಮಾಡುತ್ತದೆ ಎಂದು ಇದರ ಅರ್ಥವಲ್ಲ. ತನಿಖೆ ನಡೆಸಲು ಮತ್ತು ಸಾಕ್ಷ್ಯಗಳನ್ನು ಸಂಗ್ರಹಿಸಲು ಪೊಲೀಸರಿಗೆ ಕಷ್ಟವಾಗಬಹುದು, ಆದರೆ ನಂತರದ ದಿನಾಂಕದಲ್ಲೂ FIR ದಾಖಲಿಸಲು ಸಾಧ್ಯವಿದೆ.
- FIR ದಾಖಲಿಸಲು, ಹತ್ತಿರದ ಪೊಲೀಸ್ ಠಾಣೆಗೆ ಭೇಟಿ ನೀಡಿ. ಪೊಲೀಸ್ ಠಾಣೆ ಅಪರಾಧ ನಡೆದ ಜಾಗದಲ್ಲೇ ಇರಬೇಕೆಂದೇನೂ ಇಲ್ಲ. ಪೊಲೀಸ್ ಠಾಣೆಯನ್ನು ಪತ್ತೆಹಚ್ಚಲು, ‘ಇಂಡಿಯನ್ ಪೊಲೀಸ್ ಅಟ್ ಯುವರ್ ಕಾಲ್’ ಆ್ಯಪ್ ಡೌನ್‌ಲೋಡ್ ಮಾಡಿ ಮತ್ತು ಹತ್ತಿರದ ಪೊಲೀಸ್ ಠಾಣೆಯನ್ನು ಪತ್ತೆ ಮಾಡಿ. ಇಲ್ಲದಿದ್ದರೆ, 100 ಗೆ ಕರೆ ಮಾಡಿ.
- ಹಲ್ಲೆಗೊಳಗಾದ ತಕ್ಷಣ ಪೊಲೀಸರನ್ನು ಸಂಪರ್ಕಿಸುವುದು, ಈಗಾಗಲೇ ಎದೆಗುಂದಿರುವ ಸಂತ್ರಸ್ತರಿಗೆ ತುಂಬಾ ಕಷ್ಟವಾಗಬಹುದು. ಆದಾಗ್ಯೂ,ಸಂತ್ರಸ್ತರು ಇನ್ನು ಹೆದರಬೇಕಾಗಿಲ್ಲ. ಮಹಿಳೆಯು ಸ್ನೇಹಿತರ ಸಹಾಯವನ್ನು ಪಡೆಯಬಹುದು ಅಥವಾ ದೂರು ಸಲ್ಲಿಸಲು ಸಹಾಯ ಮಾಡಲು ವಕೀಲರನ್ನು ಸಂಪರ್ಕಿಸಬಹುದು. ವಾಸ್ತವವಾಗಿ, ಮಹಿಳೆ ಸ್ವತಃ ಪೊಲೀಸರನ್ನು ಸಂಪರ್ಕಿಸಲು ಬಯಸದಿದ್ದರೆ ಇನ್ನೊಬ್ಬ ವ್ಯಕ್ತಿಯ ಮುಖಾಂತರ ದೂರು ದಾಖಲಿಸಬಹುದು.14 ಸಂತ್ರಸ್ತರು ತನ್ನ ದೂರಿನೊಂದಿಗೆ ಪೊಲೀಸರನ್ನು ಸಂಪರ್ಕಿಸಿದರೆ, ಮಾಹಿತಿಯನ್ನು ಮಹಿಳಾ ಅಧಿಕಾರಿ ಮಾತ್ರ ದಾಖಲಿಸಿಕೊಳ್ಳುತ್ತಾರೆ.
- ಸಂತ್ರಸ್ತೆಯು ದೈಹಿಕವಾಗಿ ಅಥವಾ ಮಾನಸಿಕವಾಗಿ ಅಶಕ್ತರಾಗಿದ್ದರೆ, ಪೋಲೀಸರು ಬಂದು ಆಕೆಯ ನಿವಾಸದಿಂದ ಅಥವಾ ಆಕೆಗೆ ಆರಾಮದಾಯಕವಾದ ಯಾವುದೇ ಸ್ಥಳದಿಂದ ದೂರನ್ನು ತೆಗೆದುಕೊಳ್ಳುತ್ತಾರೆ.15 ಸಂತ್ರಸ್ತೆಯ ಹೇಳಿಕೆಯನ್ನು ಆಕೆಯ ನಿವಾಸದಲ್ಲಿ ಅಥವಾ ಆಕೆಯ ಆಯ್ಕೆಯ ಯಾವುದೇ ಸ್ಥಳದಲ್ಲಿ ದಾಖಲಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ. ಸಾಧ್ಯವಾದಷ್ಟು ಮಟ್ಟಿಗೆ, ಮಹಿಳಾ ಪೋಲೀಸ್ ಅಧಿಕಾರಿಯೊಬ್ಬರು ಸಂತ್ರಸ್ತೆಯ ಪಾಲಕರ/ಪೋಷಕರ/ಹತ್ತಿರದ ಸಂಬಂಧಿಕರ/ಪ್ರದೇಶದ ಸಾಮಾಜಿಕ ಕಾರ್ಯಕರ್ತರ ಸಮ್ಮುಖದಲ್ಲಿ ಹೇಳಿಕೆಯನ್ನು ದಾಖಲಿಸುತ್ತಾರೆ.16
- ಸಂತ್ರಸ್ತೆಯು ದಾಳಿಯ ಅಥವಾ ಒಂದೊಮ್ಮೆ ಆಕ್ರಮಣಕಾರರ ನಿರ್ದಿಷ್ಟ ವಿವರಗಳನ್ನೂ ಸಹಾ ಸಂಪೂರ್ಣವಾಗಿ ನೆನಪಿಟ್ಟುಕೊಳ್ಳದಿದ್ದರೆ, ತನಗೆ ನೆನಪಿರುವಷ್ಟು ವಿವರಗಳನ್ನು ಪೊಲೀಸರಿಗೆ ಹೇಳಿದರೆ ಸಾಕು.
- ಪೊಲೀಸರು ದೂರನ್ನು ಓದಿದ ನಂತರ, ಎಲ್ಲಾ ವಿವರಗಳೂ ಸರಿಯಾಗಿದ್ದರೆ, ದೂರುದಾರರು FIR ಗೆ ಸಹಿ ಮಾಡುತ್ತಾರೆ.17 ಯಾವುದೇ ಪೊಲೀಸ್ ಅಧಿಕಾರಿ FIR ದಾಖಲಿಸಲು ನಿರಾಕರಿಸಿದರೆ ಅಥವಾ ಅಪರಾಧದ ಮಾಹಿತಿಯನ್ನು ಲಿಖಿತವಾಗಿ ಮತ್ತು ಅಂಚೆ ಮೂಲಕ ದಾಖಲಿಸಲು ವಿಫಲವಾದರೆ ಪೊಲೀಸ್ ಅಧೀಕ್ಷಕರೊಂದಿಗೆ ಹಂಚಿಕೊಳ್ಳಲಾಗುವುದು, ಅವರು ಪ್ರಕರಣವನ್ನು ಮತ್ತಷ್ಟು ತನಿಖೆ ಮಾಡಬಹುದು ಅಥವಾ ತನಿಖೆಯನ್ನು ಮಾಡುವಂತೆ ನಿರ್ದೇಶಿಸಬಹುದು, ಅವರು ಹಾಗೆ ಮಾಡಲು ವಿಫಲರಾದರೆ, ನೊಂದ ವ್ಯಕ್ತಿ ಮ್ಯಾಜಿಸ್ಟ್ರೇಟ್‌ಗೆ ಅರ್ಜಿಯನ್ನು ಸಲ್ಲಿಸಬಹುದು.18
- ದೂರುದಾರರು FIR ನ ಪ್ರತಿಯನ್ನು ಉಚಿತವಾಗಿ ಪಡೆಯಬಹುದು.19 FIR ಸಂಖ್ಯೆ, FIR ದಿನಾಂಕ ಮತ್ತು ಪೊಲೀಸ್ ಠಾಣೆಯ ಹೆಸರನ್ನು ಬಳಸಿಕೊಂಡು FIR ಅನ್ನು ಆನ್‌ಲೈನ್‌ನಲ್ಲಿ ವೀಕ್ಷಿಸಬಹುದು..
- FIR ದಾಖಲಾದ ನಂತರ, ಅದರ ವಿಷಯಗಳನ್ನು ಬದಲಾಯಿಸಲಾಗುವುದಿಲ್ಲ. ಆದಾಗ್ಯೂ, ಹೆಚ್ಚುವರಿ ಮಾಹಿತಿಯನ್ನು ನಂತರ ಯಾವುದೇ ಹಂತದಲ್ಲಿ ಪೊಲೀಸರಿಗೆ ನೀಡಬಹುದು.
ಏಕ ನಿರ್ಮಿತಿ ಕೇಂದ್ರಗಳು/ ಒನ್ ಸ್ಟಾಪ್ ಸೆಂಟರ್
ಸಂತ್ರಸ್ತರು ಏಕ ನಿರ್ಮಿತಿ ಕೇಂದ್ರಗಳನ್ನು ಸಹ ಸಂಪರ್ಕಿಸಬಹುದು, ಇದು ಹಿಂಸೆಗೊಳಗಾದ ಮಹಿಳೆಯರಿಗೆ ಉನ್ನತ ಶ್ರೇಣಿಯ ಸೇವೆಗಳನ್ನು ಒದಗಿಸುತ್ತವೆ. ಈ ಸೇವೆಗಳಲ್ಲಿ ವೈದ್ಯಕೀಯ ನೆರವು, ಪೊಲೀಸ್ ನೆರವು, ಕಾನೂನು ನೆರವು / ಪ್ರಕರಣ ನಿರ್ವಹಣೆ, ಮಾನಸಿಕ ಸಮಾಲೋಚನೆ ಮತ್ತು ತಾತ್ಕಾಲಿಕ ಆರೈಕೆಗಳು ಒಳಗೊಂಡಿರುತ್ತವೆ.
ಕುಟುಂಬ ಮತ್ತು ವಿವಾಹ
ಹಣ ಮತ್ತು ಆಸ್ತಿ
ಅಪರಾಧ ಮತ್ತು ಹಿಂಸೆ / ದೌರ್ಜನ್ಯ
ಪೊಲೀಸ್ ಮತ್ತು ಕೋರ್ಟುಗಳು
ಕಾರ್ಮಿಕ ಮತ್ತು ಉದ್ಯೋಗ
ಆರೋಗ್ಯ ಮತ್ತು ಪರಿಸರ
ನಾಗರಿಕ ಹಕ್ಕುಗಳು ಮತ್ತು ಸಂವಿಧಾನ
ಸರ್ಕಾರ ಮತ್ತು ಚುನಾವಣೆ
ಮಾಧ್ಯಮ ಮತ್ತು ಬೌದ್ಧಿಕ ಆಸ್ತಿ
ವೀಡಿಯೊ
ಹಂತ ಹಂತದ ಮಾರ್ಗದರ್ಶಿಗಳು
ಸಾಮಾನ್ಯ
ಮಕ್ಕಳು
ಮಹಿಳೆಯರು
ಎಲ್ ಜಿ ಬಿ ಟಿ ಕ್ಯೂ ಐ +
ಉದ್ಯೋಗಿಗಳು
ಅಂಗವಿಕಲರು
ಪರಿಶಿಷ್ಟ ಜಾತಿಗಳು ಮತ್ತು ಪರಿಶಿಷ್ಟ ಪಂಗಡಗಳು
ಹಿರಿಯ ನಾಗರೀಕರು
ಅಸಂಘಟಿತ ಕಾರ್ಮಿಕರು