ಡ್ರಾಯರ್ ಖಾತೆಯಿಂದ ಹಣವನ್ನು ಸ್ವೀಕರಿಸಲು ಬ್ಯಾಂಕಿಗೆ ಪ್ರಸ್ತುತಪಡಿಸುವಂತದ್ದು ಮಾನ್ಯ ಚೆಕ್ ಆಗಿರುತ್ಥದೆ . ಚೆಕ್‌ನ ಅವಧಿಯು ಅದನ್ನು ನೀಡಿದ ದಿನಾಂಕವನ್ನು ಅವಲಂಬಿಸಿರುತ್ತದೆ. ವಿತರಿಸುವ ಸಮಯದಲ್ಲಿ ಚೆಕ್‌ನಲ್ಲಿ ದಿನಾಂಕವನ್ನು ಒಮ್ಮೆ ಬರೆದರೆ, ಅದು ಆ ದಿನಾಂಕದಿಂದ 3 ತಿಂಗಳವರೆಗೆ ಮಾತ್ರ ಮಾನ್ಯವಾಗಿರುತ್ತದೆ. ಉದಾಹರಣೆಗೆ, 1ನೇ ಜನವರಿ, 2019 ರಂದು ಚೆಕ್ ಅನ್ನು ನೀಡಿದ್ದರೆ, ಅದು 1ನೇ ಏಪ್ರಿಲ್ 2019 ರವರೆಗೆ ಮಾತ್ರ
ಮಾನ್ಯವಾಗಿರುತ್ತದೆ. ಮಾನ್ಯ ಚೆಕ್ಕುಗಳಲ್ಲಿ ಎರಡು ವಿಶಾಲ ವರ್ಗಗಳಿವೆ:
ಚೆಕ್ ಅನ್ನು ದಾಟುವುದು ಎಂದರೆ ಅದನ್ನು ಬೇರೆಯವರಿಗೆ ವರ್ಗಾಯಿಸಲಾಗುವುದಿಲ್ಲ. ಅಂತಹ ಚೆಕ್ಕುಗಳಲ್ಲಿ, ಚೆಕ್‌ನ ಮೇಲಿನ ಎಡ ಮೂಲೆಯಲ್ಲಿ ನೀವು ಎರಡು ಸಮಾನಾಂತರ ರೇಖೆಗಳನ್ನು ಎಳೆಯಬೇಕು ಮತ್ತು ನೀವು ಅದರೊಂದಿಗೆ “ಖಾತೆ ಪಾವತಿದಾರರಿಗೆ ಮಾತ್ರ/Account Payee Only” ಅಥವಾ “ನೆಗೋಷಿಯೇಬಲ್ ಅಲ್ಲ/Not negotiable” ಎಂಬ ಪದಗಳನ್ನು ಬರೆಯಬಹುದು.
ಈ ಚೆಕ್ಕುಗಳನ್ನು ಬ್ಯಾಂಕಿನ ಕ್ಯಾಶ್ ಕೌಂಟರ್‌ನಲ್ಲಿ ನಗದೀಕರಿಸಲಾಗುವುದಿಲ್ಲ ಆದರೆ ಪಾವತಿಸುವವರ ಖಾತೆಗೆ ಮಾತ್ರ ಜಮಾ ಮಾಡಬಹುದು.
ಚೆಕ್ ಕ್ರಾಸ್ ಮಾಡುವ ಮೂಲಕ ದುರ್ಬಳಕೆ ಅಥವಾ ಗುರುತಿನ ನಷ್ಟದ ಅಪಾಯವನ್ನು ಕಡಿಮೆ ಮಾಡಬಹುದು.ಕೌಂಟರ್‌ನಲ್ಲಿ ಕ್ರಾಸ್ಡ್ ಚಕ್ಕುಗಳನ್ನು ಪಾವತಿಸಲಾಗುವುದಿಲ್ಲ ಮತ್ತು ಹಣವನ್ನು ಪಾವತಿಸುವವರ ಬ್ಯಾಂಕ್ ಖಾತೆಗೆ ಜಮಾ ಮಾಡುವುದರಿಂದ, ಯಾವುದೇ ಮೊತ್ತದ ಹಣವನ್ನು ಬರೆಯದಿರುವ ಅನ್‌ಕ್ರಾಸ್ಡ್ ಅಥವಾ ಓಪನ್ ಚೆಕ್ಕಿಗೆ ಹೋಲಿಸಿದರೆ ಇದು ಹಣವನ್ನು ವರ್ಗಾಯಿಸುವ ಸುರಕ್ಷಿತ ಮಾರ್ಗವಾಗಿದೆ.
ಪಾವತಿಯನ್ನು ನಿರ್ಬಂಧಿಸಲು ಚೆಕ್‌ನಲ್ಲಿ ಬ್ಯಾಂಕ್‌ನ ಹೆಸರನ್ನು ಸೂಚಿಸಿರುವ ಕ್ರಾಸಿಂಗ್ ಅನ್ನು ಸಹ ಮಾಡಬಹುದು. ಉದಾಹರಣೆಗೆ, B ಹೆಸರಿನಲ್ಲಿ ಚೆಕ್ ನೀಡಿದ್ದರೆ ಮತ್ತು ಚೆಕ್‌ನಲ್ಲಿ “ಬ್ಯಾಂಕ್ ಆಫ್ ಬರೋಡಾ” ಕ್ರಾಸಿಂಗ್ ಮಾಡಿದ್ದರೆ, ಚೆಕ್ ಅನ್ನು ಬ್ಯಾಂಕ್ ಆಫ್ ಬರೋಡಾದ B ಖಾತೆಗೆ ಮಾತ್ರ ಪಾವತಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ ಮತ್ತು ಬೇರೆ ಯಾವುದೇ ಬ್ಯಾಂಕಿಗೆ ವರ್ಗಾಯಿಸಲಾಗುವುದಿಲ್ಲ.
ಅನ್‌ಕ್ರಾಸ್ಡ್ ಚೆಕ್ ಅಥವಾ ಓಪನ್ ಚೆಕ್ ಎನ್ನುವುದು ಚೆಕ್ ಮೇಲಿನ ಎಡ ಮೂಲೆಯಲ್ಲಿ ಎರಡು ಸಮಾನಾಂತರ ರೇಖೆಗಳನ್ನು ಬರೆಯದ ಚೆಕ್ ಆಗಿದೆ. ಅಂತಹ ಚೆಕಗಳನ್ನು ಯಾವುದೇ ಬ್ಯಾಂಕ್ ನಲ್ಲಿ ನಗದೀಕರಿಸಬಹುದು.ನೀವು ಚೆಕ್‌ನ ಹಣವನ್ನು ಬ್ಯಾಂಕ್ ಕೌಂಟರ್‌ನಿಂದ ಪಡೆಯಬಹುದು. ಚೆಕ್ ಸಲ್ಲಿಸಿದ ವ್ಯಕ್ತಿಯ ಬ್ಯಾಂಕ್ ಖಾತೆಗೂ ಇದನ್ನು ವರ್ಗಾಯಿಸಬಹುದು.
ಅನ್‌ಕ್ರಾಸ್ಡ್/ಓಪನ್ ಚೆಕ್ಕುಗಳ ವಿಧಗಳು:
ನಿಮ್ಮ ಬಳಿ ಬೇರರ್ ಚೆಕ್ ಇದ್ದರೆ, ನೀವು ಅದನ್ನು ಬ್ಯಾಂಕಿಗೆ ಪ್ರಸ್ತುತಪಡಿಸಬಹುದು ಮತ್ತು ಅದರ ಮೇಲೆ ಬರೆಯಲಾದ ನಗದು ಮೊತ್ತವನ್ನುಪಡೆಯಬಹುದು. ಯಾವುದೇ ವ್ಯಕ್ತಿ ಚೆಕ್ ನೀಡಿ ಅದರ ಮೇಲೆ ಬರೆದಿರುವ ಹಣವನ್ನು ಪಡೆಯಬಹುದು.
ಉದಾಹರಣೆಗೆ: ಸಂಜನಾ ಬೇರರ್ ಚೆಕ್ ಅನ್ನು ನಗದೀಕರಣಕ್ಕಾಗಿ ಬ್ಯಾಂಕ್ ಕೌಂಟರ್‌ನಲ್ಲಿ ಪ್ರಸ್ತುತಪಡಿಸಿದರೆ, ಚೆಕ್ ನ ಮೊತ್ತವನ್ನು ಅವರಿಗೆ ನಗದು ರೂಪದಲ್ಲಿ ಪಾವತಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ.
ಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿ “ಅಥವಾ ಬೇರರ್” ಪದಗಳನ್ನು ಚೆಕ್‌ನ ಮೇಲೆ ಮುದ್ರಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ. ಇದನ್ನು ಮೂರನೇ ವ್ಯಕ್ತಿಯ ಹೆಸರಿನಲ್ಲಿ ಅಥವಾ ಸಂಸ್ಥೆಯ ಹೆಸರಿನಲ್ಲಿ ಮೂರನೇ ವ್ಯಕ್ತಿಗೆ ನೀಡಬಹುದು. ಕೌಂಟರ್‌ನಾದ್ಯಂತ ಈ ರೀತಿಯ ಚೆಕ್‌ನ ಪಾವತಿಯನ್ನು ಬ್ಯಾಂಕ್ ನಿರಾಕರಿಸುವಂತಿಲ್ಲ.
ಯಾರಾದರೂ ಈ ರೀತಿಯ ಚೆಕ್ ಅನ್ನು ಬ್ಯಾಂಕಿಗೆ ಹಾಜರುಪಡಿಸಬಹುದು ಮತ್ತು ಅದರ ಮೇಲೆ ಬರೆದಿರುವ ನಗದು ಮೊತ್ತವನ್ನು ಪಡೆಯುವ ಅವಕಾಶವಿರುವುದರಿಂದ, ಇವುಗಳು ಸ್ವಭಾವತಃ ಅಪಾಯಕಾರಿ. ಒಂದು ವೇಳೆ ನೀವು ಚೆಕ್ಕುಅನ್ನು ಕಳೆದುಕೊಂಡ ಪರಿಸ್ಥಿತಿಯಲ್ಲಿ, ಬೇರೆಯವರು ಅದನ್ನು ಬ್ಯಾಂಕಿಗೆ ಹಾಜರುಪಡಿಸುವ ಮತ್ತು ಹಣವನ್ನು ಪಡೆಯುವ ಅವಕಾಶವಿರಬಹುದು.
ಚೆಕ್ ಅನ್ನು ಕ್ರಾಸ್ ಮಾಡಲಾಗಿದ್ದರೆ ಆಗ ಅದು ತಂತಾನೆ ಬೇರರ್ ಚೆಕ್ ಆಗುವುದಿಲ್ಲ.
ಆರ್ಡರ್ ಚೆಕ್ ಎಂದರೆ, ಚೆಕ್ ಅನ್ನು ಯಾರ ಹೆಸರಿನಲ್ಲಿ ಡ್ರಾ ಮಾಡಲಾಗಿದೆಯೋ ಆ ವ್ಯಕ್ತಿ ಮಾತ್ರ ಹಣವನ್ನು ಪಡೆಯಬಹುದು. ಚೆಕ್ ಅನ್ನು ಸಂಗ್ರಹಿಸುವ ವ್ಯಕ್ತಿಯು ಚೆಕ್ ಅನ್ನು ನಗದೀಕರಿಸಲು ಗುರುತಿನ ಪುರಾವೆಯನ್ನು ನೀಡಬೇಕು. ಅಂತಹ ಚೆಕ್ಕುಗಳಲ್ಲಿ, ನೀವು “ಅಥವಾ ಬೇರರ್” ಪದಗಳನ್ನುಹೊಡೆದು ಹಾಕಬೇಕು ಮತ್ತು ಚೆಕ್ ಅನ್ನು ಯಾರಿಗೆ ಬರೆಯಲಾಗಿದೆ ಎಂಬುದನ್ನು ನಿರ್ದಿಷ್ಟಪಡಿಸಬೇಕು. ಆಗ ಮಾತ್ರ ಆರ್ಡರ್ ಚೆಕ್ ಆಗುತ್ತದೆ.
ಉದಾಹರಣೆಗೆ: ಮಾಳವಿಕಾ ಅವರ ಹೆಸರನ್ನು ಚೆಕ್‌ನಲ್ಲಿ ಬರೆದಿದ್ದರೆ, ಅವರು ಮಾತ್ರ ಪಾವತಿಗಾಗಿ ಚೆಕ್ ಅನ್ನು ಪ್ರಸ್ತುತಪಡಿಸಬಹುದು ಮತ್ತು ಅದನ್ನು ನಗದೀಕರಿಸಬಹುದು. ಮೊತ್ತವನ್ನು ಪಡೆಯಲು ಬೇರೆ ಯಾರಿಗೂ ಅವಕಾಶವಿರುವುದಿಲ್ಲ.
ಪಾವತಿದಾರನು ಆರ್ಡರ್ ಚೆಕ್ ಅನ್ನು ಅದರ ಹಿಂಭಾಗದಲ್ಲಿ ಅವರ ಹೆಸರನ್ನು ಸಹಿ ಮಾಡುವ ಮೂಲಕ ಬೇರೆಯವರಿಗೆ ವರ್ಗಾಯಿಸಬಹುದು. ಇದನ್ನು ಚೆಕ್‌ನ ಅನುಮೋದನೆ ಎಂದು ಕರೆಯಲಾಗುತ್ತದೆ.
ಚೆಕ್‌ನಲ್ಲಿ “cancelled/ರದ್ದುಗೊಳಿಸಲಾಗಿದೆ” ಎಂಬ ಪದವನ್ನು ಬರೆದಿದ್ದರೆ, ಅದನ್ನು ರದ್ದುಗೊಳಿಸಿದ ಚೆಕ್ ಎಂದು ಕರೆಯಲಾಗುತ್ತದೆ. ಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿ, ಚೆಕ್ ಕಾಗದಾದ್ಯಂತ ರದ್ದುಗೊಳಿಸಲಾಗಿದೆ ಎಂಬ ಪದವನ್ನು ದೊಡ್ಡ ಗಾತ್ರದಲ್ಲಿ ಬರೆಯಲಾಗುತ್ತದೆ, ಆದ್ದರಿಂದ ಚೆಕ್ ಅನ್ನು ನೋಡುವ ಯಾರಿಗಾದರೂ ಅದು ರದ್ದುಗೊಂಡ ಚೆಕ್ ಎಂದು ಸ್ಪಷ್ಟವಾಗುತ್ತದೆ. ಯಾರಿಗಾದರೂ ರದ್ದುಪಡಿಸಿದ ಚೆಕ್ ಅನ್ನು ನೀಡುವ ಉದ್ದೇಶ ಅವರಿಗೆ, ಉದಾಹರಣೆಗೆ, ನಿಮ್ಮ ಉದ್ಯೋಗದಾತರಿಗೆ, ನಿಮ್ಮ ಬ್ಯಾಂಕ್ ಖಾತೆಯ ವಿವರಗಳನ್ನು ತಿಳಿಸುವುದು ಆಗಿರಬಹುದು. ವಿವರಗಳು ಯಾವುದೆಂದರೆ:
ಕುಟುಂಬ ಮತ್ತು ವಿವಾಹ
ಹಣ ಮತ್ತು ಆಸ್ತಿ
ಅಪರಾಧ ಮತ್ತು ಹಿಂಸೆ / ದೌರ್ಜನ್ಯ
ಪೊಲೀಸ್ ಮತ್ತು ಕೋರ್ಟುಗಳು
ಕಾರ್ಮಿಕ ಮತ್ತು ಉದ್ಯೋಗ
ಆರೋಗ್ಯ ಮತ್ತು ಪರಿಸರ
ನಾಗರಿಕ ಹಕ್ಕುಗಳು ಮತ್ತು ಸಂವಿಧಾನ
ಸರ್ಕಾರ ಮತ್ತು ಚುನಾವಣೆ
ಮಾಧ್ಯಮ ಮತ್ತು ಬೌದ್ಧಿಕ ಆಸ್ತಿ
ವೀಡಿಯೊ
ಹಂತ ಹಂತದ ಮಾರ್ಗದರ್ಶಿಗಳು
ಸಾಮಾನ್ಯ
ಮಕ್ಕಳು
ಮಹಿಳೆಯರು
ಎಲ್ ಜಿ ಬಿ ಟಿ ಕ್ಯೂ ಐ +
ಉದ್ಯೋಗಿಗಳು
ಅಂಗವಿಕಲರು
ಪರಿಶಿಷ್ಟ ಜಾತಿಗಳು ಮತ್ತು ಪರಿಶಿಷ್ಟ ಪಂಗಡಗಳು
ಹಿರಿಯ ನಾಗರೀಕರು
ಅಸಂಘಟಿತ ಕಾರ್ಮಿಕರು